فئودور داستایوسکی

تولد : فیودور میخایلاویچ دوستایِوسکی متولد ۱۱ نوامبر ۱۸۲۱، نویسنده‌ی مشهور و تأثیرگذار اهل روسیه بود. ویژگی منحصر به فرد آثار وی روانکاوی و بررسی زوایای روانی شخصیت‌های داستان است. وی ۹ فوریه ۱۸۸۱ در ۵۹ سالگی درگذشت.

فیودار میخایلاویچ فرزند دوم خانواده داستایوسکی در ۳۰ اکتبر ۱۸۲۱ به دنیا آمد. پدرش پزشک بود و از اوکراین به مسکو مهاجرت کرده بود و مادرش دختر یکی از بازرگانان مسکو بود. در ده‌سالگی والدینش مزرعه‌ای کوچک در حومه شهر تولا در نزدیکی مسکو خریدند که از آن به بعد تابستان‌ها را در این مکان می‌گذراندند.
فیودور میخائیلوویچ داستایوسکی (داستایفسکی)، سال ۱۸۲۱ در مسكو به دنيا آمد.
پدرش پزشک بود و از اوکراین به مسکو مهاجرت کرده بود. فئودور داستایوسکی سال ۱۸۳۴ همراه برادرش به مدرسه شبانه‌روزی رفت و در ژانویه ۱۸۳۸ وارد دانشکده مهندسی نظامی شد.
سال ۱۸۴۳ با درجه افسری از دانشکده نظامی فارغ‌التحصیل شد و در اداره مهندسی وزارت جنگ مشغول کار شد. سال ۱۸۴۴ اوژنی گرانده اثر بالزاک را ترجمه کرد و در همین سال از ارتش استعفا داد.
سال ۱۸۴۵ اولین رمانش«مردم فقیر» را منتشر کرد و در طی دو سال بعد داستان‌های «همزاد»، «آقای پروخارچین و خانم صاحبخانه» را نوشت و برای خود شهرتی کسب کرد.
سال ۱۸۴۹ توسط پلیس مخفی به جرم براندازی دستگیر و به چهار سال زندان و سپس تبعید در لباس سرباز ساده محکوم شد.
فئودور داستایوسکی در زمان تبعید و زندان دچار حملات صرع شد. در ۱۵ فوریه ۱۸۵۴ از زندان بیرون آمد و به عنوان مأمور خدمت در گردان هفتم پیاده نظام سیبری به سمیپالاتینسک اعزام شد.
فئودور داستایوسکی در ۶ فوریه ۱۸۵۷ با «ماریا دیمیتریونا» ازدواج کرد. در بهار ۱۸۵۹ استعفایش از ارتش پذیرفته شد و توانست به نزدیکی مسکو نقل مکان کند. دو داستان «خواب عموجان» و «دهکده اشپیانچیکوو» را منتشر کرد. عرض‌حالی برای الکساندر دوم فرستاد و بدین وسیله اجازه یافت به پترزبورگ برود.
تا ماه ژوئن ۱۸۶۳ و تعطیلی نشریه «ورمیا» که برادرش منتشر می‌کرد به روزنامه‌نگاری پرداخت و داستان «ماجرای بی‌شرمانه» را در «ورمیا» به چاپ رسانید. سال ۱۸۶۴ ابیدا «میخاییل داستایوسکی» برادر بزرگش و چند ماه بعد همسرش درگذشت.

در فاصله سال‌های ۶۴-۱۸۶۲ کتاب‌های «خاطرات خانه مردگان» و «آزردگان» را منتشر کرد و در ۱۸۶۶ «جنایت و مکافات» را نوشت. در اکتبر همان سال رمان «قمارباز» را در ۲۶ روز نوشت. سال ۱۸۶۷ با «آنا گریگوریونا» ازدواج کرد و در آوریل همان سال با همسرش به اروپا سفر کرد و تا تابستان ۱۸۷۱ به روسیه بازنگشت. در این سفر بارها پول خود را در قمار از دست داد. سال اول سفر را در سوئیس و سال دوم را در ایتالیا و دو سال آخر را در دِرِسدِن گذراند و سپس نوشتن «ابله» را در ژانویه ۱۸۶۹ در فلورانس به پایان رسانید و «همیشه شوهر» را در پاییز همان سال در درسدن نوشت و سال ۱۸۷۱ «جن‌زدگان» را منتشر کرد. فئودور داستایوسکی سال ۱۸۷۳ به مدت ده ماه سردبیر مجله «گراژ دانین» شد. سپس «جوان خام» را در طول سال ۱۸۷۵ و «یادداشت‌های روزانه نویسنده» را طی سال‌های ۷۷‐۱۸۷۶ در مجله «اوتچستیه زابیسکی» منتشر کرد و «برادران کارامازوف» را در طول سال‌های ۷۹‐۱۸۸۰ به تدریج در نشریه«روسکی وستنیک» به چاپ رسانید. فئودور داستایوسکی در اوایل فوریه سال ۱۸۸۱ در اثر خون‌ریزی ریه درگذشت.

آثار
- رمان‌ها و رمان‌های کوتاه
۱. (۱۸۴۶) بیچارگان (رمان کوتاه)
۲. (۱۸۴۶) همزاد(رمان) (رمان کوتاه)
۳. (۱۸۴۷) خانم صاحبخانه (رمان کوتاه)
۴. (۱۸۴۹) نیه توچکا (ناتمام)
۵. (۱۸۵۹) رویای عمو (رمان کوتاه)
۶. (۱۸۵۹) روستای استپانچیک
۷. (۱۸۶۱)آزردگان (تحقیر و توهین شدگان)
۸. (۱۸۶۲)خاطرات خانه اموات
۹. (۱۸۶۴)یادداشت‌های زیرزمینی (رمان کوتاه)(۱۸۶۶) جنایت و مکافات
۱۰. (۱۸۶۷) قمارباز (رمان کوتاه)
۱۱. (۱۸۶۹) ابله
۱۲. (۱۸۷۰) همیشه شوهر (رمان کوتاه)
۱۳. (۱۸۷۲) جن‌زدگان
۱۴. (۱۸۷۵) جوان خام
۱۵. (۱۸۸۰) برادران کارامازوف
۱۶. (۱۸۴۶) «آقای پروخارچین»
۱۷. (۱۸۴۷) «رمان در نه نامه»
۱۸. (۱۸۴۸) «شوهر حسود»
۱۹. (۱۸۴۸) «همسر مردی دگیر»
۲۰. (۱۸۴۸) «همسر مردی دیگر و شوهر زیر تخت» (تلفیقی از دو داستان قبلی
و ...