خانه‌ی خواب

"خانه ی خواب" داستانی است درباره مسائل روانپزشکی: اختلالات خواب، مشکلات در هویت و گرایش جنسی، شخصیت نارسیسیست - پارانوئید و اسکیزوفرنی. آنچه واضح است این که جاناتان کو پیش از نوشتن این کتاب مطالعات کاملی راجع به اختلالات خواب (به خصوص حمله خواب یا نارکولپسی)، آزمایشگاه خواب، فیزیولوژی خواب و نظام خدمات درمانی روانپزشکی بریتانیا انجام داده است، سبک های مختلف درمانی از روانپزشکی مبتنی بر علوم اعصاب گرفته تا روانکاوی مبتنی بر نظرات ژاک لکان‌ را درک کرده است و سپس‌ دست به نوشتن این داستان برده است. چنین‌ روحیه پژوهشگرانه ای را کمتر در داستان نویسان و فیلم نامه نویسان وطنی دیده ام. در اغلب داستان ها و فیلم های ایرانی هنگامی که پای یک بیماری روانپزشکی یا یک فضای درمانی در میان است آنقدر شرح حال و احوال بیمار و موقعیتی که در آن قرار دارد با واقعیت فاصله دارد که گویا داستان نویس راجع به شخصیت ها و اختلالات کشف نشده صحبت می‌کند.

جاناتان کو در این‌ داستان‌ مسائل مشترک و همه گیر انسانی را مورد کاوش قرار داده است: عشق، مرگ، سردرگمی، شغل، خانواده، درد و زندگی اجتماعی و در عین‌ حال مسائل غیر مشترک و بعضا نادر زندگی انسانی را هم‌ مورد توجه قرار داده است، مسائلی که باعث فاصله و تبعیض می شوند از نارکولپسی گرفته تا تفاوت در گرایش جنسی و این مهم ترین کاری است که جاناتان کو در خانه ی خواب انجام‌ داده است: توجه کردن به اشتراکات انسانی‌مان و در عین حال‌ احترام گذاشتن به تفاوت ها، درک این که آن که با ما بسیار متفاوت است همچون ما اشتیاق و آرزو دارد و همچون ما درد می کشد و جان‌ می دهد و چیزی "انسانی‌ تر" از او در ما وجود ندارد.
کاری که سیستم‌ رسمی‌ سانسور کشور ما با این کتاب کرده است دقیقا نشان‌ می‌دهد که تفکر حاکم بر جامعه ما چقدر با تفکر عمیق، پذیرنده و نیوشای جاناتان کو متفاوت است. ممّیزی وزارت ارشاد واژه ی همجنس گرایی را از سراسر کتاب حذف کرده است، گویا با حذف واژه ها می توان واقعیتی انسانی را حذف کرد!

پیش از این اشکان غفاریان دانشمند کتاب "تنهایی هولناک مکسول سیم" را هم‌ از جاناتان کو به فارسی ترجمه کرده است که معرفی آن هم در همین‌ کانال تلگرامی‌ موجود است.

دکتر محمدرضا سرگلزایی (روانپزشک)

جاناتان کو