قربانی

کورتزیو مالاپارته نویسنده کتاب قربانی روزنامه نگاری ایتالیایی است که در ابتدای به قدرت رسیدن هیتلر در آلمان نخستین کتاب را بر ضدّ او نوشت. این کتاب که "فن کودتا" نام داشت، در سال ۱۹۳۱ در اروپا منتشر شد ولی فروش آن علاوه بر آلمان در ایتالیا هم ممنوع بود چرا که موسولینی حاکم فاشیست ایتالیا متّحد هیتلر بود.
"مالاپارته" در طول جنگ دوم جهانی به عنوان یک روزنامه نگار در تمام کشورهای در حال جنگ حرکت می کرد و گزارش تهیه می کرد.
کتاب "قربانی" محصول مشاهدات مالاپارته از کشورهای در حال جنگ است. مالاپارته در جبهه های جنگ اوکراین حضور می یابد، در اردوگاه های یهودیان لهستان، در دانوب هنگام ورود نازی ها به بلگراد، زیر بمباران های رومانی و در صحنه های تیرباران اُسرای روسی و حلق آویز کردن یهودیان.
اما کتاب "قربانی" سبک خبری و ژورنالیستی ندارد بلکه مالاپارته با قلمی شاعرانه این جنگ جنون آمیز را روایت کرده است، مالاپارته در هنگام جنگ به رنگ آسمان، نگاه حیوانات و روح شهرها، ملت ها و فرهنگ ها نگاه می کند و آن ها را همان قدر روایت می کند که حوادث ملموس جنگ را، بنابراین بی جا نیست اگر این کتاب را گزارشی شاعرانه از جنگ جهانی دوّم بنامیم.
گفتگوهای مالاپارته در این کتاب همواره انباشته از طنزی تلخ و گزنده هستند، که نمونه ای از آن را در صفحه ۴۲۱ کتاب می خوانیم:
شاهزاده فردریک لبخند زنان به من نگاه کرد. بعد گفت:
"ماریزه چکار می کند؟ آلبرتا چطور؟"
گفتم: "اوه فردریک، این ها همه حالا روسپی گری می کنند. امروز در ایتالیا روسپی گری خیلی مُد شده است، به طوری که همه به روسپی گری رو آورده اند. پادشاه ایتالیا، پاپ، موسولینی، شاهزادگان محبوب ما، کاردینال ها و ژنرال ها همه امروز در ایتالیا روسپی گری می کنند... . خود من هم سال های سال مثل همه روسپی گری کردم. بعداً از این شیوه زده شدم، سر به طغیان برداشتم و به زندان افتادم؛ ولی حتی به زندان رفتن هم در ایتالیا وسیله ای است برای روسپی گری!"
* * *
"کورتزیو مالاپارته" در کتاب قربانی فراتر از یک مشاهده گر عمل می کند، او چارچوب جدیدی را برای مشاهده و تحلیل در اختیار خوانندگان کتابش قرار می دهد.

دکتر محمدرضا سرگلزایی (روانپزشک)

کورتزیو مالاپارته