اسکار و خانم صورتی

ادبیات

مترجم : مهتاب صبوری

معرفی کتاب اسکار و خانم صورتی
اریک امانوئل اشمیت (۱۹۶۰)، نویسنده، نمایش‌نامه‌نویس و کارگردان فرانسوی/ بلژیکی است که در سال‌های اخیر طرفداران زیادی در سراسر جهان به دست آورده است. امروزه نوشته‌هایش به ۴۳ زبان دنیا ترجمه می‌شود و نمایش‌نامه‌هایش در بیش از ۵۰ کشور روی صحنه رفته است. او جوایز متعددی از جمله جایزه‌ی تئاتر مولیر، داستان‌نویسی گنکور و آکادمی بالزاک را نصیب خود کرده است. رشته‌ی تحصیلی‌اش فلسفه است و در این رشته موفق به کسب مدرک دکتری شده است. در داستان‌های اشمیت با همه‌ی سادگی مضامین فلسفی عمیقی نهفته، همچنین به معنویت و وجودِ خدا خیلی در آثارش توجه کرده است.
کتاب «اسکار و خانم صورتی» (Oscar and Miss Pink) که به عقیده‌ی بعضی بهترین اثر اوست، در ایران بارها توسط مترجمان گوناگون از جمله سروش حبیبی (چشمه، بخشی از کتاب گل‌های معرفت)، محبوبه فهیم کلام (دات)، فروغ طاعتی (سبزرایان گستر)، مهتاب صبوری (بازتاب نگار) و... ترجمه شده است. امّا ظاهرا بهترین ترجمه‌ی این اثر که مترجم در آن بسیار تلاش کرده احساس نویسنده‌ی اصلی و زبان کودکانه‌ی آن را به طور کامل منتقل کند و در این امر وسواس داشته، ترجمه‌ی معصومه صفایی‌راد است که کتابستان معرفت آن را منتشر کرده است.
اسکار و خانم صورتی داستان پسر بچّه‌ی ده ساله‌ای است که به دلیل ابتلا به سرطان در بیمارستان بستری است و تنها ۱۲ روز از زندگیش باقی مانده است، او نامه‌های کودکانه‌ای خطاب به خداوند می‌نویسد. پیرزن مهربانی به نام مامی‌رز این نامه‌ها را می‌خواند و سعی می‌کند کیفیت زندگی این پسر بچّه را بالا ببرد و کاری کند که این مدّت کوتاه برای او ارزش ۱۲۰ سال زندگی را پیدا کند. اسکار در طول نوشتن نامه‌ها اندیشه‌اش و معنویتش رشد می‌کند و با فکر وجود خدا و صحبت کردن با او احساس آرامش می‌کند. معنویت و اعتقاد به خدا در روان‌شناسی هم به عنوان عاملی مؤثر در حفظ سلامت روح و تعادل و داشتن آرامش درونی شناخته شده است.
این کتاب را نشر کتابستان به عنوان کتاب رده‌ی سنی بزرگسال منتشر کرده، امّا کتاب آنقدر ساده است و محتوای دل‌پسندی دارد که با کمی تغییر می‌تواند مناسب رده‌های سنی کودک و نوجوان هم باشد. با وجود این‌که مرگ به نظر پدیده‌ی غم‌انگیزی می‌رسد، ولی نویسنده‌ی کتاب با دادن چشم‌انداز امیدوارانه و معنوی نسبت به مرگ و شوخی‌های خوش‌آیندی که در قصّه گنجانده، تلخی ظاهری ماجرا را می‌گیرد و شیرینی گوارایی را به مذاق خواننده می‌نشاند. اشمیت فیلمی را هم بر اساس این داستان به نامِ فرانسوی (Oscar et la dame rose) ساخته است. قابل توجه است که در ایران هم فیلم سینمایی‌ای با اقتباس از این داستان به کارگردانی مصطفی قربان پور و با بازی گلاب آدینه به نام ۱۲ روز ساخته شده و از سال ۱۳۹۵ روی پرده رفته است. رمان اسکار و خانم صورتی از آن دست رمان‌هایی است که با دید روشنِ خود به ماجرای خلقت و زندگی و مرگ نگاه ما را به جهان زیباتر می‌کند.
محدثه میرجعفری

داستان‌های فرانسه - قرن ۲۰م.
۸۰ صفحه