هوشنگ گلشیری (زادهی ۲۵ اسفند ۱۳۱۶ در اصفهان - درگذشتهی ۱۶ خرداد ۱۳۷۹ در تهران) نویسندهی معاصر ایرانی و سردبیر مجلهی کارنامه بود. مورّخان ادبی وی را از تأثیرگذارترین داستاننویسان معاصر زبان فارسی دانستهاند.
«برّهی گمشدهی راعی» رمانی از گلشیری است که تنها نخستین دفترش با نام «تدفین زندگان» در چهار فصل چاپ شده و دستنویس دفتر دوّمش در کتابخانهی دانشگاه استنفورد نگهداری میشود. گلشیری این رمان را در سه دفتر پیشبینی کرده بود.
رمان «برهی گمشدهی راعی»، شرح زندگیِ شخصیتهایی است که ازنگاه «راعی» راوی رمان دیده میشوند. نویسنده در فصل اوّل رمان، در پوست راعی فرومیرود و ذهن و نگاه او را بهخواننده میشناساند. گلشیری در این بخش موفق شده است تا روابط راعی را در ارتباط با سایر شخصیتهای رمان، از سطح بهعمق بکشاند و آنها را نه در وضعی که راعی شرح میدهد، که در گذر از ذهن و درون راعی نمایش دهد و همواره خواننده را در دو بُعد جهان بیرون و درونِ نویسندهی راعی نگه دارد.
شاید در تقسیمبندیهای ظاهری، «برهی گمشدهی راعی» در زُمرهی ادبیات متعهد (بخوانید شعاری) این روزگار قرار نگیرد، اما گلشیری در این رمان بیآنکه افسون شخصیتهایش شود، قهرمان بپرورد یا درماندگیِ آنان را با فریاد و جنجال بهرخ خواننده بکشاند و شهیدنمایی کند، با تصاویری زنده در نمایش صریح زندگی و خلقیات آنان در افشاء کردن آنچه پنهان است، تعهد خود را بهنسل خویش ادا کرده است. گلشیری شخصیتهای رمانش را همچون آینهای در برابر ما میگیرد و آرام و بیهیاهو، علیه سنتها و خرافات میتازد.
تداعی خاطرهها، تداخل ذهنیت راعی با واقعیت، عبور سایهوار راوی از زندگی بیرون و درون شخصیتها در شیوه بیانی ابداعی، «برهی گمشدهی راعی» را بهکاری نو و متفاوت در شیوههای متداول رماننویسی معاصر تبدیل کرده است.
الهه ملک محمدی
داستانهای فارسی - قرن 14
رده بندی کنگره PIR۸۱۹۲/ل۵۷ب۴ ۱۳۵۶
رده بندی دیویی ۳فا۸/۶۲گ۵۹۸ب ۱۳۵۶
شماره کتابشناسی ملی م۸۱-۱۲۳۸
ارسال دیدگاه