دکتر عبدالحسین زرینکوب (زادهی ۲۷ اسفند ۱۳۰۱– درگذشتهی ۲۴ شهریور، ۱۳۷۸) ادیب، تاریخنگار، منتقد ادبی، نویسنده، و مترجم برجستهی ایران معاصر است. از میان تمام آثار او در زمینههای مختلف تاریخی، ادبی، نظری و... «با کاروان حله» اثری است که به نقد ادبی، آنهم نقد ادبی آثار کلاسیک فارسی میپردازد. این کتاب که نخستین بار در سال ۱۳۴۳ به چاپ رسید مجموعهایست شامل بیست مقاله از بیست تن از شاعران بزرگ زبان فارسی که همهی مقالات به قلم خود زرینکوب نوشته شدهاند. فردوسی، فرخی، منوچهری، ناصرخسرو، مسعود سعد، خیام، سنایی، انوری، خاقانی، نظامی، عطار، مولوی، سعدی، امیرخسرو دهلوی، ابنیمین، حافظ، جامی، صائب و بهار، شاعران برگزیدهی این مجموعهاند.
خود زرینکوب در مقدمهی کتاب تاکید میکند که تاکنون دربارهی شاعران زبان فارسی تحقیقات زیادی صورت گرفته است و او قصد دارد این تحقیقات را ماده و زمینهی نقد آثارشان قرار دهد. او معتقد است که بسیاری از شاعران گذشته سخن خود را گفتهاند و اکنون نوبت نقادان است که در باب آثار گذشتگان داوری کنند.
بررسی کارنامهی شعرا به نسبت حوادث و اوضاع زمانهیشان، نوعیشان نزول به آثار آنها میبخشد. با کاروان حله گردشی در تاریخ ادبیات است همراه با نقد ادبی. هنر زرینکوب در این است که تاریخ و سبک را بیرون از حوزهی نقد نمیبیند و در این کتاب نقد را با نگاهی تاریخی عرضه میکند. البته این نکته را هم نباید فراموش کرد که این کتاب اثری ارزشمند در آغاز راه نقد ادبی است و بیشتر از آنکه نظریهمحور باشد، حاصل تحقیقات ارزشمند زرینکوب است که به عنوان اولین قدمها در راه نقد، آن هم نقد آثار کلاسیک برداشته شدهاند. او با تألیف این کتاب سعی داشت مجموعهای ترتیب دهد که از پرگوییها به دور باشد و شعر پیشنیان را برای جوانان آسانفهم کند و شوق و علاقهی آنها را به شعر و ادب بیفزاید.
الهه ملکمحمدی
ارسال دیدگاه