نامورنامه اثر دکتر عبدالحسین زرینکوب نقدی دربارهی شاهنامه فردوسی است که در سال 1381 توسط نشر سخن به چاپ رسیده.
دکتر عبدالحسین زرینکوب، منتقد و نویسندهی موفق معاصر در این کتاب با قلم موشکاف و توانای خود نه تنها شخصیت فردوسی را تحلیل و او را از خلال اثرش میشناساند بلکه دربارهی چند و چون شاهنامه به داوری میپردازد. دکتر زرین کوب با نگاهی تحلیلی زوایای داستانهای شاهنامه را از جهات مختلف تبیین میکند. شاهنامه سرنوشت کامل شده و پیشرفت نژاد ایرانی است که هماکنون از تعصب قومی و نژادی همچنان مایه گرفته و در شباهتها از آن روح دلاوری و قهرمانی و جنگ و نبرد و مبارزه دیده میگردد. حماسهی ملی ایران که داخل شاهنامهی فردوسی به اوج رسیده اگر گفته گردد دیوان حقیقی فرهنگ خالص ایرانی بوده گزاف نیست برای آن که جز آن همهی ادبیات دری بسیار زیاد تحت تأثیر اسلام بوده در صورتی که این کتاب هر اندازه در جزئیات برخی نفوذهای اسلامی را هم نمایان میکند، روح حقیقی آن روح آریایی هند و اروپایی است. شاهنامه و همهی حماسهی ملی ایران در عین حال پلی بوده که جهان باستانی را با دنیای قرون وسطی و دنیای اسلامی که هنوز در فرهنگ ما ادامه دارد به هم متصل میکند.
کتاب حاضر حاوی مقالات پراکندهای است که نویسنده در زمانهای مختلف درباره شاهنامه، زندگی فردوسی، داستان رستم و اسفندیار، جمشید و ضحاک، رستم فرخزاد، و ایلیاد و ادیسه نوشته است. شاهنامه و ایلیاد، فردوسی، آفریدگار رستم، گفت و شنودی در باب ابدیت ایران، نفوذ در دنیای شاهنامه، چهار مقالهای است که پیش از این در کتابهای «نه شرقی، نه غربی ـ انسانی»، «با کاروان حله»و «یادداشتها و اندیشهها» نیز آمده بود. بقیه مقالات برای اولینبار در این کتاب به طبع میرسد. نویسنده در مقالهی فردوسی و شاهنامه او، نگاهی میافکند به موقعیت جغرافیایی توس، طابران و باژ و وضعیت سامانیان و غزنویان و خلفای بنی عباس و امیران دست نشاندهء آنان .در مقالهی رستم و اسفندیار، نویسنده اسفندیار را نماد دین بهی و رستم را نماد آیین پهلوانی میداند . در همین مقاله، دربارهی لهراسب، گشتاسب، ارجاسب، جاماسب، زال و سام به تفصیل سخن میرود .دو مقالهی نامهی رستم فرخزاد و صلح و داد و عدالت در شاهنامه، حاوی یک مضموناند؛ هر دو دربارهی دادگری و التزام به عهدند .
ارسال دیدگاه