تاریخ جهانگشای جوینی

علوم انسانی

«تاریخ جهانگشای جوینی» اثر «عطاملک جوینی»، شرح چگونگی حمله مغولان و فتوحات آن‌ها و پیامدهای آن در قرن هفتم هجری است. عطاملک جوینی نزدیک به پانزده سال دبیر مخصوص ارغون‌خان بوده و پس از ورود هولاکوخان به ایران به گروه دبیران مخصوص او پیوسته است. از این‌رو شاهد بسیاری از وقایعی که در کتاب ذکر کرده بوده است و این امر بر سندیت و اعتبار اثر او می‌افزاید. افزون بر این از آن‌جا که جوینی از دبیران برجسته زمان خود بوده و در دانش‌های لازم از جمله فن بلاغت و زبان مهارت داشته، تاریخ جهانگشای او نیز از نثری فاخر برخوردار است. به طوری که می‌توان آن را در ردیف بهترین متن‌های کلاسیک ادب فارسی قلمداد کرد. «محمد قزوینی» در تصحیح انتقادی خود از تاریخ جهانگشا، متن اثر را به سه جلد تقسیم کرده است. وی مقدمه مفصلی بر جلد نخست و مقدمه نسبتا کوتاهتری بر جلد دوم و سوم افزوده است. در پایان متن نیز مقدمه‌ای از ادوارد براون و سپس ترجمة انگلیسی مقدمة مفصل فزوینی فراهم آمده است. چاپ حاضر از این کتاب نیز بر پایه تصحیح قزوینی آماده شده است. اما با چاپ‌های پیشین تفاوت‌هایی دارد. بدین‌ترتیب که هر سه جلد اثر در یک مجلد فراهم آمده است؛ چند صفحه نخست مقدمة ادوارد براون به دست نگارنده ترجمه شده و به صورت مستقل پیش از مقدمه قزوینی جای داده شده است؛ تغییرات مختصری به قصد سهولت در خواندن در املای متن داده شده است؛ و تمام آیات قرآنی با قرآن کریم مطابقت یافته و برخی موارد نادرست اصلاح شده است.

موضوع(ها):
ایران - تاریخ - مغولان و ایلخانان، ۶۱۶ - ۷۵۶ق.
ایران - تاریخ - خوارزمشاهیان، ۴۷۰ - ۶۲۸ق.
ایران - تاریخ - اسماعیلیان، ۴۸۳ - ۶۵۴ق.