تاریخ بی‌خردی! از تروا تا ویتنام

«تاریخ بی‌خردی» نوشته باربارا تاکمن در سال 1388 توسط حسن کامشاد ترجمه و نشر کارنامه آن را روانه بازار کرده است. باربارا تاکمن مورخ خلاق و پرشور آمریکایی تقریباً تمام قرن بیستم را زندگی کرده و مهم ترین وقایع آن را دیده و لمس کرده است. شاید حرفه روزنامه‌نگاری که در طول جنگ‌های داخلی اسپانیا و جنگ جهانی دوم به آن مشغول بوده یکی از دلایل توجه ویژه او به ریزترین نکات و جزیی‌ترین اتفاقات رخ داده در طول حوادث تاریخی باشد.
اما مهم ترین ویژگی تاکمن سبک منحصر به فرد او در نگارش متون تاریخی است. نثر ساده، روان و قصه‌گونه و حتی استفاده از برخی تکنیک های داستان‌نویسی مثل تعلیق، باعث شده کتاب‌های او در عین داشتن نکاتی ارزشمند به لحاظ تاریخی، برای مخاطب عام هم جذابیت داشته و حتی چند باری هم عنوان پرفروش ترین کتاب سال را از آن خود کند؛ اتفاقی که به قول مترجم کتاب آقای کامشاد به ندرت برای کتب تاریخی رخ می‌دهد.
پاراگراف اول کتاب چنین آغاز می‌شود: «پیروی حکومت‌ها از سیاست‌های مغایر با منافع خویش یکی از پدیده‌های مشهود در سراسر تاریخ، صرف نظر از زمان و مکان است. ظاهراً انسان هنگامِ حکومت، بیش از هر رشته دیگر فعالیت‌های بشری بی کفایتی نشان می‌دهد. خِرد که می‌توان گفت «داوری بر پایه تجربه و عقل سلیم و اطلاعات موجود» است، در این رهگذر کمتر به کار می‌افتد و اغلب سرخورده و ناکام می‌ماند. چرا زمامداران این همه برخلاف عقل و منافع خردمندانه خویش عمل می‌کنند؟ چرا شعور چنین به ندرت وارد کار می‌شود؟»
نویسنده در بیان بی‌پرده از حماقت‌ها و جنون بزرگمردان که سعی در به دست آوردن قدرت و شهرت داشتند، قلمی توانا دارد. با تفسیر این بانوی تاریخ‌نگار، به خوبی می‌توان دریافت که خرد هیچ گاه جایگاه مناسب خود را پیدا نکرده، به جز زمان‌های کوتاهی که خیلی زود جایش را به همان تاریکی‌ و سیاهی داده است.

۶۸۲ صفحه - وزیری (گالینگور)

باربارا تاکمن