خانوم

«مسعود بهنود»، نویسنده، فیلم‌ساز و روزنامه‌نگار ایرانی است که در آن سوی مرزهای ایران در حال فعالیت است. او همیشه دغدغه‌ی تاریخ معاصر را داشته و به‌عنوان نویسنده نیز در رمان‌های سه‌گانه‌اش این تاریخ را به تصویر کشیده. رمان‌های «آمینه»، «خانوم» و «کوزه بشکسته» هر کدام روایتگر بخشی از تاریخ کشورمان هستند؛ تاریخی که درباره‌اش سخن‌ها بسیار است اما شاید کم‌تر کسی از ما در قالب داستان با آن روبه‌رو شده باشد. امروزه در ادبیات جهان، رمان‌های تاریخی مثل گذشته نوشته نمی‌شوند و می‌توان گفت دوره‌شان سرآمده اما در ادبیات ایران رمان تاریخی اغلب جایگاه برجسته‌ای نداشته و کوشش بهنود در این راه قابل تحسین است و شاید بتواند گوشه‌ای از این جای خالی را پر کند.
رمان خانم روایتگر زندگی یکی از دختران مظفرالدین شاه است که به ناچار آواره‌ی غربت می‌شود. ماجرای آوارگی‌ها و رنج‌های خانوم در دل رویدادهای تاریخی رخ می‌دهد، انقلاب مشروطه، فروپاشی امپراطوری روسیه، سقوط امپراطوری عثمانی، جنگ جهانی دوم، اشغال فرانسه به دست نازی‌ها، انقلاب ایران و در پایان، سقوط برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی. خانوم شاهد همه‌ی این رویدادهاست و در واقع زندگی‌اش با تاریخ گره خورده. شاید یکی از حرف‌های این رمان همین باشد که انسان موجودی تاریخی است و گریزی از این ندارد و هر کجای دنیا که برود، تاریخ به سراغش می‌آید و با زندگی‌اش عجین می‌شود. خانوم، دختر و نوه‌اش هر سه در بستر این تاریخ در حرکت‌اند و به عبارتی هر نسلی از بشر در این بستر تاریخی قرار دارد.
مسعود بهنود خود درباره‌ی این رمان می‌گوید که آن را به شیوه‌ی قصه‌گویی بومی ایرانی نوشته، قصه‌گویی مادربزرگ‌ها و نقال‌ها.
«دان ماریسون»، روزنامه نگار انگلیسی و نویسنده‌ی «فایننشیال تایمز»، رمان خانوم را داستانی گیرا از حوادث تاریخی تمدنی بزرگ می‌داند.
«پرتو نور علا» هم درباره‌ی این رمان می‌گوید که در آن خواننده با پیچیدگی زبانی و لغوی مواجه نمی‌شود و در عین حال زبانش به گونه‌ای است که کسی نمی‌تواند آن را تقلید کند.
این رمان برای اولین‌بار در سال 1381 توسط انتشارات علم به چاپ رسید. خانم «سارا (فیلیس) رضایی»، نیز این رمان را به انگلیسی ترجمه کرده است.
سودابه امیری

داستان‌های فارسی - قرن ۱۴

مسعود بهنود