معرفی کتاب اتفاق خودش نمیافتد!
«اتفاق خودش نمیافتد» عنوان فیلمنامهای است از بهرام بیضایی منتقد، فیلمساز، پژوهشگر و مهمترین نمایشنامهنویس و فیلمنامهنویس ایرانی. بیضایی که نویسندهی فیلمنامههای مطرحی همچون «باشو غریبهی کوچک»، «وقتی همه خوابیم»، «مرگ یزدگرد» و «سگکشی» است به همراه نویسندگانی چون اکبر رادی و فیلمسازانی چون ناصر تقوایی و دیگران نقش زیادی در دگرگونی آثار نمایشی و سینمایی ایران داشته است. «اتفاق خودش نمیافتد» فیلمنامهی چاپشدهای است که هرگز فیلمش ساخته نشده. این اثر در سال 1384 توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان منتشر شده است و تاکنون به چاپ پنجم خود رسیده. این اثر به گواه خوانندگانش پُر از چرخشهای غافلگیرکننده و نفسگیر است و آنچنان تصویرگری قدرتمندی دارد که خواننده خود در تصوّر خویش میتواند آن را به نمایش بگذارد و از تماشای آن به هیجان بیاید.
داستان این فیلمنامه در اوایل دههی هفتاد میگذرد و ماجرای زنی به نام شیواست که در رژیم گذشته فعالیتهای سیاسی داشته و به دلیل این فعالیتها به زندان افتاده است. ماجرای این اثر در فضای انتخاباتی رخ میدهد. شیوا هماکنون مدیر یک مؤسسهی تبلیغاتی است. یکی از کاندیداهای انتخاباتی فردی است با گذشتهی مجهول به لحاظ سیاسی و فرد دیگری که از سیاسیون سابق است، رانندهی تاکسیای است که شیوا به او برمیخورد. اتفاقات یکی پس از دیگری میافتد و به گونهای است که خواننده نمیتواند حدس بزند، همین امر باعث میشود که نتواند ماجرا را رها کند و درگیری نفسگیری با آن پیدا میکند.
از جمله مواردی که در این داستان به آن پرداخته شده، علّت تغییر باورهای انقلابی احزاب، سوء استفادهی بسیاری از افراد از شرایط جدید سیاسی که بعد از انقلاب ایجاد شده و ماهیت برخی سیاستمداران مذهبی است. مقولهی هویت بحث مهمی است که در این اثر مطرح شده است. حقیقت در این اثر مرحله به مرحله و آرام آرام رخ مینماید و خواننده را به حیرت وامیدارد، حیرتی که با تلخی و دردناکیِ فهمیدن واقعیتها همراه است.
اتفاقات در این اثر ظاهر پیشآمدِ ناگهانی دارند، اما پشت آنها توطئهای پنهان شده است. در این کتاب خواننده احساس میکند بر لبهی پرتگاه قرار دارد و هر لحظه بیم افتادنش میرود. زبان آشنا و در عین حال غریب بیضایی یک بار دیگر در این اثر شگفتی آفریده است. نقش زن در این اثر به عنوان یک شخصیت فعال و کنشگر و نه کلیشهای، بسیار واقعی و بااهمیت و به دور از هر نوع شعارزدگی و تظاهر است.
محدثه میرجعفری
فیلمنامهها
ارسال دیدگاه