ماکس وبر

تولد : کارل ماکسیمیلیان امیل وبر (Karl Emil Maximilian "Max" Weber)، متولد ۲۱ آوریل ۱۸۶۴، جامعه‌شناس، استاد اقتصاد سیاسی، تاریخدان، حقوقدان و سیاست‌مدار بود و به گونه‌ای ژرف نظریه اجتماعی و جامعه‌شناسی را زیر نفوذ و تأثیر خود قرار داد. وی در ۱۴ ژوئن ۱۹۲۰، در سن 56 سالگی درگذشت.

ماکس وبر در 21 آوریل 1864 در خانواده‌ای پروتستان متولد شد. پدر وبر چهرهای سیاسی و از مهم‌ترین اعضای حزب لیبرال بود. «وبر جوان در یک خانواده بورژوازی بافرهنگ پرورش‌یافته بود. نه‌تنها سیاستمداران سرشناس بلکه دانشگاهیان برجسته نیز به خانه وبر رفت‌وآمد می‌کردند.» وبر دوره دانشجویی خود را در برلین گذراند. عنوان رساله دکترایش تاریخ جوامع بازرگانی در قرون‌وسطی بود. او در سال 1896 به‌جای استاد پیشین خود، کنیس، به استادی کرسی اقتصاد در دانشگاه هایدلبرگ رسید. در سال 1897 وبر مشاجره شدیدی با پدرش داشت؛ و پدرش یک ماه بعد فوت کرد. همین واقعه تأثیر ژرفی بر روان وبر گذارد و حتی مدتی او را در بیمارستان روانی از دنیای دانش دور کرد. تا اینکه از سال 1903 به‌تدریج مطالعات خود را از سر گرفت. تا اینکه در سال بعد توانایی کامل خود را بازیافت و باقدرت به مطالعات خود ادامه داد، به‌طوری‌که کوزر سال‌های بعدازاین را سال‌های چیره‌دستی وبر نیامده است. بااین‌حال او فقط در سال‌های پایانی عمر به تدریس بازگشت. درنهایت وبر در سال 1920 درگذشت.
کار وبر درزمینه‌ی جامعه‌شناسی دینی با مقاله «اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری» آغاز شد با مطالعات میدانی درباره‌ی پروتستان‌ها در آمریکا، مذهب در چین: آیین کنفوسیوس و تائوگرایی، مذهب هندی: جامعه‌شناسی هندو گرایی و بوداگرایی و یهودیت باستانی توسعه یافت. مطالعات او بر روی دیگر مذاهب با مرگ ناگهانی‌اش در سال ۱۹۲۰ متوقف شد و اجازه نداد تا او در ادامه به مطالعه مسیحیت و اسلام بپردازد. سه موضوع اصلی او تأثیر عقاید مذهبی بر فعالیت‌های اقتصادی، رابطه میان طبقه‌بندی اجتماعی و عقاید مذهبی و ویژگی‌های قابل‌تشخیص تمدن غربی بودند.
هدف او کشف دلایل به وجود آمدن راه‌های متفاوت توسعه فرهنگی شرق و غرب بدون داوری و ارزیابی آن‌ها بود. وبر، مانند برخی از اندیشمندان معاصر که سرمشق داروینیسم اجتماعی را دنبال کردند، د ر نظر داشت عناصر متمایزکننده تمدن غرب را تشریح کند. وبر در تحلیل یافته‌های خود اظهار داشت که باورهای مذهبی برآمده از کالوین‌گرایی (و در ابعاد گسترده‌ترش پروتستانیسم) تأثیر عمده‌ای بر نوآوری اجتماعی و توسعه سامانه اقتصادی اروپا و ایالات‌متحده داشته‌اند، اما نوشت که آن‌ها تنها عوامل در توسعه نبوده‌اند. دیگر عوامل قابل‌ذکر ازنظر وبر، خردگرایی در کاوش‌های علمی، ترکیب مشاهده با ریاضیات، علوم مادی و فقهی، سیستمی‌کردن عقلانی ادارات دولتی و کارآفرینی اقتصادی بوده‌اند. سرانجام، مطالعه جامعه‌شناسی دینی به قول وبر صرفاً یک مرحله از آزادی انسان غربی از جادوگری و افسانه گرایی را توسعه بخشید و افسون زدایی از جهان را به‌عنوان یک جنبه مهم فرهنگ غرب به وجود آورد.


آثار
1. اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری
2. تاریخ کشاورزی روم و معنای آن از نظر حقوق عمومی و خصوصی
3. شهر در گذر زمان
4. اخلاق اقتصادی مذاهب جهان (جامعه‌شناسی دینی)
5. جامعه‌شناسی هندوگرایی و بوداگرایی
6. کنفسیوس و تائوگرایی
7. یهودیت باستان
8. شهر در گذر زمان
9. دین قدرت جامعه
10. اقتصاد و اجتماع
11. روش‌شناسی علوم اجتماعی