محمدرضا باطنی

تولد : محمدرضا باطنی (زاده ۱۳۱۳، اصفهان) زبان‌شناس، نویسنده و مترجم معاصر ایرانی است.

محمدرضا باطنی در سال ۱۳۱۳ در اصفهان در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در اصفهان گذراند. در ۱۲ ساگی به علت بیماری سخت پدر و تنگدستی خانواده مجبور به ترک تحصیل شد و به پادوئی در بازار اصفهان پرداخت. پس از چند سال و هم‌زمان با کار در یک خرازی‌فروشی امکان این را پیدا کرد که در مدرسه شبانه ثبت نام کند و تحصیل از سر بگیرد. در ۱۸ سالگی توانست دوره اول دبیرستان را به اتمام برساند و به عنوان معلم به استخدام آموزش و پرورش درآید. به مدت ۵ سال در دهات برخوار اصفهان معلم بود و هم‌زمان بدون حضور در کلاس درس هم می‌خواند و در نهایت در بیست و سه سالگی توانست دیپلم ادبی خود را بگیرد. از خدمت سربازی معاف شد و توانست وارد دانشسرای عالی شود و در نهایت در سال ۱۳۳۹ از دانشسرایِ عالی در رشته زبان و ادبیات انگلیسی فارغ‌التحصیل شد.
به علت این که در طول دوران تحصیل شاگرد اول بود برای ادامه تحصیل به خارج از کشور اعزام شد و به این ترتیب در سال ۱۳۴۰ به انگلستان رفت و از دانشگاه لیدز فوق لیسانس زبان‌شناسی گرفت. سپس در لندن با پروفسور مایکل هالیدی بر روی نحو زبان فارسی بر اساس نظریه زبانی او برای دوره دکتری کار کرد. چندی بعد همان رساله‌ای را که قرار بود در لندن از آن دفاع کند، با جرح و تعدیل‌هایی به فارسی برگرداند و با عنوان توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی در دورهٔ تازه تأسیس دکتری زبان‌شناسی دانشگاه تهران از آن دفاع کرد و در خرداد ماه ۱۳۴۶ موفق به دریافت درجهٔ دکتری زبان‌شناسی همگانی و زبان‌های باستانی شد.

کتاب‌شناسی
آثار محمدرضا باطنی به چند بخش تقسیم می‌شوند:

تألیف در زمینهٔ زبان‌شناسی
1. توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی
2. مسائل زبان‌شناسی نوین
3. نگاهی تازه به دستور زبان
4. چهار گفتار دربارهٔ زبان
5. دربارهٔ زبان
6. زبان و تفکر
7. پیرامون زبان و زبان‌شناسی، فرهنگ معاصر

ترجمه در زمینهٔ زبان‌شناسی
1. زبان و زبان‌شناسی، رابرت هال
2. زبان‌شناسی جدید، مانفرد بی یرویش

ترجمه‌های غیر زبان‌شناسی
1. درآمدی بر فلسفه، بوخینسکی
2. انسان به روایت زیست‌شناسی، آنتونی بارنت، با خانم نفرآبادی
3. دانشنامهٔ مصور
4. ساخت و کار ذهن، بلیک مور
5. خواب، یان اوزوالد
6. مغز و رفتار، فرانک کمپ بل

فرهنگ‌ها
1. فرهنگ انگلیسی – فارسی با دستیاری فاطمه آذرمهر، فرهنگ معاصر (ویراست اول)
2. فرهنگ معاصر انگلیسی – فارسی با دستیاری فاطمه آذرمهر، مهران مهاجر، محمد نبوی، فرهنگ معاصر (ویراست دوم)
3. فرهنگ دوجلدی انگلیسی- فارسی پویا، با دستیاری زهرا احمدی نیا، فاطمه محمدی، سپیده رضوی، فرهنگ معاصر (ویراست سوم) [فرهنگ پویا؛ دکتر باطنی زبانشناس و فرهنگ‌نویس]
4. فرهنگ فعل‌های گروهی پویا (phrasal verbs) انگلیسی – فارسی با دستیاری سپیده رضوی، زهرا احمدی نیا، روزبه افتخاری، فرهنگ معاصر
5. واژه‌نامهٔ روان‌شناسی با محمدنقی براهنی و دیگران، فرهنگ معاصر.
6. فرهنگ معاصر انگلیسی - فارسی کوچک/ محمدرضا باطنی؛ با دستیاری محمدحسین مرعشی، فرهنگ معاصر
7. فرهنگ معاصر پویا: اصطلاحات و عبارات رایج فارسی (فارسی - انگلیسی) - برگزیدهٔ سی و دوّمین دورهٔ جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی
مقالات
اجازه بدهید غلط بنویسیم - آدینه، خرداد ۱۳۶۷، شماره ۲۴.