ابوالقاسم گرجی

تولد : ابوالقاسم گرجی (زاده ۱۳۰۰ در تهران - درگذشته ۱۳۸۹ در تهران) استاد ممتاز دانشگاه تهران، فقیه و حقوقدان، دانش‌آموخته فلسفه و حکمت اسلامی از دانشکده الهیات، نوزدهمین رئیس دانشگاه تهران و چهره ماندگار ایرانی بود.

در سال ۱۳۰۰ شمسی در تهران متولد شد. پس از تحصیلات ابتدایی، به تحصیل علوم حوزوی و یادگیری دروسی چون صرف، نحو، معانی و بیان، منطق، فقه و اصول (در دو مقطع: سطح و خارج) و فلسفه پرداخت. معروف‌ترین اساتید وی عبارتند از محمد قصیر، محمدحسین بروجردی، شاه آبادی، ابراهیم امام‌زاده زیدی و محمدرضا تنکابنی.

در مدت تحصیل در تهران، بنا بر روش حوزه‌های علمیه مبنی بر تدریس هنگام تحصیل، به تدریس ادبیات عرب، منطق و کتب مقدماتی فقه و اصول می‌پرداخت. در حدود سال ۱۳۲۲، به تشویق محمدرضا تنکابنی، برای ادامه تحصیل به اتفاق میرزا علی فلسفی عازم نجف اشرف شد. اساتید وی در نجف سید ابوالقاسم خویی، شیخ محمدعلی کاظمینی، سید عبدالهادی شیرازی، محمد کاظم شیرازی و دیگران بوده‌اند. در این میان، بیشترین بهره را از محضر درس سید ابوالقاسم خویی برد و بیش از یک دوره خارج اصول و به موازات آن، خارج فقه در درس ایشان شرکت داشت.

در نجف اشرف نیز به موازات تحصیل، به تدریس کتاب‌های رسائل، مکاسب و کفایه اشتغال داشت. در سال ۱۳۳۰، با اخذ گواهی اجتهاد از برخی از مراجع بزرگ، به تهران مراجعت کرد. در آغاز ورود به تهران، به درخواست تعدادی از فضلا، به تدریس رسائل و مکاسب شیخ و کفایه آخوند خراسانی و بد به تدریس خارج پرداخت و در سال ۱۳۳۲ پس از کسب مدارک مقدماتی، برای تحصیل به دانشکده الهیات و معارف اسلامی وارد شد. در سال ۱۳۳۵، دوره لیسانس منقول و در سال ۱۳۳۸ دوره دکترای فلسفه و حکمت اسلامی را به پایان رساند و در سال ۱۳۴۲، پایان‌نامه دکترا را با درجه ممتاز گذراند.

آثار:
1. الصرف و النحو و القرائهپ
2. الذریعه الی اصول الشریعه (۲جلدی)
3. ترجمه و تلخیص کتاب عده الاصول
4. مسائل هامه من کتاب الخلاف - قسمت معاملات کتاب خلاف شیخ طوسی - شیخ الاسلام کردستانی و دکتر ابوالقاسم گرجی (نایاب)
5. تاریخ پیامبر اسلام
6. تفسیر جوامع الجامع (۴ جلدی) ابوعلی الفضل بن الحسن الطبرسی
7. حدود، تعزیرات و قصاص
8. جامع الشتات- جلد ۱ (کتاب الهبات و الوصایا)
9. جامع الشتات- جلد ۲ (کتاب النکاح)
10. جامع الشتات- جلد ۳
11. جامع الشتات-جلد ۴
12. مبانی حقوق اسلامی
13. مقالات حقوقی(۲ جلدی)
14. اندیشه‌های حقوقی ۴ (مفاهیم بنیادین حقوق مدنی و جزایی)
15. تاریخ فقه و فقها
16. آیات الاحکام (حقوقی و جزایی)
17. ادوار اصول فقه (تحولات اصول فقه و …)
18. اسلام: پژوهشی تاریخی و فرهنگی
19. بررسی تطبیقی حقوق خانواده