تولد : حسین محیالدین الهی قمشهای فرزند استاد مهدی الهی قمشهای و طیبه تربتی در ۱۴ دی ۱۳۱۸ خورشیدی (۴ ژانویه ۱۹۴۰ میلادی) در تهران به دنیا آمد.
تحصیلات ابتدایی، متوسطه و دانشگاهی را به ترتیب در دبستان دانش، دبیرستان مروی و دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران تا درجه دکتری به پایان برد و نیز تحصیلات حوزوی را نزد پدر و استادان دیگر دنبال کرد. پدر وی فیلسوف، مجتهد، استاد دانشگاه، شاعر و مترجم معروف قرآن بود.
تحصیلات حوزوی شامل دوره کامل دروس و مباحث اسلامی از جمله: اخلاق، منطق، فلسفه و کلام، فقه اسلامی، زبان و ادبیات عرب، ادبیات فارسی با تمرکز بر شعرای عرفانی همچون نظامی، مولانا، سعدی، حافظ و شبستری است.
قمشهای پس از پایان تحصیلات دانشگاهی به کار تدریس در دانشگاه تهران و سایر مراکز آموزش عالی در داخل و بعدها خارج کشور پرداخت و در کنار آن به تألیف و ترجمه در زمینه عرفان و ادبیات و زیباییشناسی مشغول شد. وی در سال ۱۳۵۸ قریب به یکسال نیز ریاست کتابخانه ملی ایران را عهدهدار بود.[۱]
قمشهای دارای همسر و دو فرزند، یک پسر به نام شاهد و یک دختر به نام شادی است. همسرش، پروین زندی، دارای درجه دکتری در رشته علوم و صنایع غذایی و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مؤلف و مترجم کتابها و مقالات زیادی در زمینه علوم غذایی است.
الهی قمشهای، هدف خود را «آشنا کردن انسانها، بخصوص جوانان و نوجوانان با لذتهای متعالی که از زیبایی، دانایی و نیکویی سرچشمه میگیرند» میداند. وی این لذات را «مائدههای آسمانی و غذای روح» میداند و معتقد است که همه جنگها و فسادها در عالم در اثر بیاعتنایی به این مائدههای آسمانی است؛ لذات مادی، از آنجا که دارای انواع محدودیت است، همیشه مورد نزاع و کشمکش و دستمایه جنگها و استثمارها و استعمارها بودهاست؛ لذاتی که نهایتاً به خور و خواب و خشم و شهوت بازمیگردد.
نظریه لذات متعالی میکوشد که سطح لذات مردمان را از فرود به فراز آورد و آن قلمرو زرین ادبیات، هنر و اخلاق است. آنجا بهشت است از آنکه کسی را با کسی پیکار نیست. اگر همه مردمان چون کیرکه گارد عاشق موتسارت شوند باکی نیست و دوئلی نخواهد بود. اینجا فلک بی پایان و نامحدود است و همه میتوانند هرآنچه نزدشان محبوب است با دیگران تقسیم کنند. هموار کردن راه رسیدن به این لذات از طریق ادبیات ارزنده کلاسیک، هدفی است که الهی قمشهای دنبال میکند و در آثار وی منعکس گردیدهاست.
الهی قمشهای دارای تألیفات و ترجمههای متعددی است. مجموعهای از سخنرانیهای او که به زبانهای فارسی و انگلیسی در سازمانها و دانشگاههای داخل و خارج ایران ایراد شده، بهصورت نوارهای صوتی و تصویری در زمینههای متنوع عرفان، ادبیات و هنر عرضه شدهاست. جاذبه کلامش بسیار زیاد بوده و بر روی طیف وسیعی از مخاطبان داخل و خارج کشور، دارای اثرگذاری عمیقی بودهاست.
فهرست آثار مکتوب:
۱. گزیده فیه مافیه (مقالات مولانا)
۲. گزیده منطق الطیر (عطار)
۳. شرح گلشن راز (شیخ محمود شبستری)
۴. ترجمه گزیده سخنان شکسپیر
۵. مقدمه و تصحیح دیوان حافظ
۶. بررسی آثار ترجمه شده اسلامی به زبان انگلیسی
مقالات: انتشارات روزنه (۱۳۷۸)
۷. پیامبر، ترجمه اثر جبران خلیل جبران
۸. پیامبر، ترجمه اثر جبران خلیل جبران
۹. ۳۶۵ روز با سعدی
۱۰. یاد یار مهربان (ستایش و نیایش در ادب پارسی)
۱۱. مقدمه، تصحیح و شرح دیوان حافظ
۱۲. رباعیات حکیم عمر خیام (ویرایش و پیشگفتار)
۱۳. مناجات منظوم حضرت علی (ع) (پیشگفتار)
۱۴. قرآن دوجلدی (عربی و فارسی)
۱۵. دعای کمیل
۱۶. گنج رحمت (مقدمهای بر تابلوهای بسم الله)
۱۷. مائدههای فرهنگی
۱۸. ۳۶۵ روز با ادبیات انگلیسی
۱۹. ۳۶۵ روز با مولانا (در صحبت مولانا)
۲۰. آن خردمند دیگر، ترجمه اثر هنری ون دایک
طلب
۲۱. ۳۶۵ روز با قرآن
۲۲. زیرکیهای ملانصرالدین
۲۳. گنجینهٔ آشنا
۲۴. رباعیات حکیم عمر خیام(مقدمه و شرح چهل رباعی)
۲۵. متون عرفانی به زبان فارسی
۲۶. ۳۶۵ روز با حافظ
۲۷. از دولت قرآن(انتخاب ایات، ترجمه فارسی و پیشگفتار)
۲۸. ترانه های باباطاهر عریا
فهرست آثار صوتی و تصویری: تعداد بیشماری از سخنرانیهای حسین الهی قمشهای به صورت صوتی و تصویری عرضه شدهاست. عناوین برخی سخنرانیهای او به زبان فارسی به این شرح است:
حافظشناسی، شرح گلشن راز، شرح مثنوی، مکاتب ادبی و هنری، نیکویی زیبایی دانایی، ادبیات انگلیسی، اخلاق اسلامی، موسیقی در آیینه ادبیات، شادی در زندگی، گوهر حوا، عرفان در دنیای تکنولوژی، خلاقیت، چهار اصل طلائی، زیباییشناسی، انعکاس قرآن در ادبیات، برنامهریزی فرهنگی، مسیح و خردمند چهارم، صلح و عدالت در اسلام، در قافله خوبان، وصف پادشاه جهان، شب قدر، عمل و عکسالعمل، نقد عمر، غلبه بر دیو، اسلام و فطرت انسانی، حق و باطل، جاودانگی روح، امر قدسی، سمفونی مولانا، اسلام چیست، سمفونی سعدی، انسان کامل، نگاهی به مکاتب هنری و ادبی جهان، دین عشق، سیری در آثار سنایی، شراب نیشابور (خیام)، قوانین هارمونی در جهان.
ارسال دیدگاه