سیدمحمد دبیرسیاقی

تولد : سیدمحمّد دبیرسیاقی متولد ۴ اسفند ۱۲۹۸ (خورشیدی) در قزوین، پژوهشگر، نویسنده، شاعر، آموزگار ادبیات فارسی و مصحح متون کهن پارسی بود. وی در سحرگاه ۱۶ مهر ۱۳۹۷ (خورشیدی) در قزوین درگذشت.

محمد دبیرسیاقی در محله گلبن قزوین به دنیا آمد. پدرش سیدباقر فرزند سیدسیاق از خوش‌نویسان سرشناس دوران خود و مادرش، دختر میرزا آقاخان مستوفی فرزند میرزا ابوالقاسم ملاباشی از مجتهدان دوره ناصری بود.
دبیرسیاقی تحصیلات ابتدایی و دوره اول متوسطه را در دبیرستان شاهپور (امید) قزوین به پایان برد. در سال 1318 دوره دوم متوسطه را به انجام رسانید. از آن پس در رشته زبان و ادبیات فارسی به تحصیل پرداخت و به دریافت دکترای رشته زبان و ادبیات فارسی در سال 1324 توفیق یافت. دبیرسیاقی از سال 1320 به استخدام وزارت دارایی درآمد و تا سال 1353 بازنشسته شد.
وی مدت 34 سال همواره در مصدر مشاغل مختلفی چون ریاست دفتر اداره کل مالیات‌های مستقیم، عضو کمیسیون‌های مالیاتی و ریاست مالیه تهران، ریاست اداره قوانین و عضویت شورای عالی مالیاتی بوده است.
دبیرساقی از خرداد 1326 به همکاری با علامه دهخدا در مورد لغت نامه نامزد شد و علاوه بر آن از کار تدریس غافل نماند. او به دعوت دانشگاه عین الشمس قاهره دو سفر به مصر رفت و به تدریس و ایراد سخنرانی در دانشگاه قاهره و الازهر پرداخت.
وی همچنین نخستین استاد فارسی در دانشگاه پکن است. او علاوه بر پنجاه مقاله که در زمینه ادب و لغت در مجلات ادبی و یادنامه‌ها منتشر ساخته، آثار دیگری نیز تألیف نموده است.
دبیرسیاقی به تدریس در آموزشگاه عالی دارایی و مدرسه عالی ادبیات و زبان‌های خارجه و مدرسه خارجی و مدرسه عالی حسابداری و دانشکده علوم مکاتباتی ودانشکده ادبیات دانشگاه تهران و دانشگاه ملی و پژوهشکه ملی و پژوهشکه فرهنگ ایران به تدریس ادبیات و زبان فارسی پرداخت.
دبیرسیاقی میان سال‌های 1326 تا 1334 در گردآوری لغت نامه دهخدا با علی اکبردهخدا همکاری داشت و از آن پس تا سال 1359 که تألیف لغت نامه پایان یافت بنا به وصیت علامه دهخدا در کنار دکتر معین و دکتر سیدجعفر شهیدی به بررسی و تألیف لغت نامه پرداخت. و در این مدت سرگرم تألیف لغت نامه‌ای با دیگر همکاران بود و تاکنون یازده جزء آن تألیف و طبع نشر شده است. این لغت نامه که حدود یکصد مجلد خواهد شدبه تدریج مجلدات آن منتشر خواهد شد. مرحوم دهخدا در یک نوار صوتی از وی به عنوان یک جوان کوشا در زمینه تنظیم لغت نامه یاد کرده است.
دبیر سیاقی استاد ادبیات و از دستیاران علامه دهخدا در تألیف لغت نامه و شاهنامه شناس تا کنون بیش از 80 متن ادبی و تاریخی را به تصحیح و نگارش در آورده است که در میان آن‌ها می‌توان از دیوان منوچهری، نزهت القلوب فرهنگ سروری و سلطان جلاالدین خوارزمشاه و شاهنامه فردوسی نام برد.
استاد سیدمحمد دبیر سیاقی در ۹۹ سالگی به دیار باقی شتافت.


آثار
1- داستان‌های نامورنامه باستان شاهنامه فردوسی: پادشاهی‌کیکاووس، رفتن او به مازندران و هفتخان رستم
2- پادشاهی اشکانیان و پادشاهی ساسانیان از اردشیر بابکان تا بهرام شاپور
3- داستان‌های نامورنامه باستان شاهنامه فردوسی: داستان رستم و سهراب
4- شاهنامه: پادشاهی گشتاسب، هفتخان اسفندیار
5- زندگینامه فردوسی و سرگذشت شاهنامه
6- سخن‌گستر سیستان: گزیده اشعار فرخی سیستانی
7- و...