توتو دزموند

تولد : اسقف اعظمدزموند مپیلو توتو(به انگلیسی: Desmond Mpilo Tutu) (متولد ۷ اکتبر ۱۹۳۱) از فعالان صلح و رهبران جنبش ضد آپارتاید آفریقای جنوبی است.

در سال ۱۹۸۴ برنده جایزه نوبل صلح شد. کتابی به نام کتاب شادی (شادمانی استوار در دنیایی ناپایدار) که گفتگوی اسقف دزموند توتو با چهاردهمین دالایی لاما می‌باشد در سال ۲۰۱۶ منتشر شد ژانر این کتاب خودیاری نیز می‌باشد. اسقف دزموند توتو بیماری سرطان دارند. ایشان ازدواج کرده و چند فرزند دارد.

تا همین بیست سال پیش، دولت اقلیت سفیدپوستی در کشور آفریقای جنوبی بر سر کار بود که جامعه را بر اساس نظام «آپارتاید» یا «اصل برتری نژادی» اداره می‌کرد. سی میلیون سیاه‌پوست ساکن این کشور که ۷۰ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دادند نه حق رأی داشتند، نه اجازه داشتند در اماکن عمومی با سفیدپوستان دیده شوند، و نه فرزندان‌شان از امکان تحصیل مناسبی برخوردار بودند. بسیاری از سیاه‌پوستان در فقر مطلق در شهرک‌های زاغه‌نشینی زندگی می‌کردند که دولت برای‌شان ایجاد کرده بود. هر گونه اعتراضی به‌شدت سرکوب می‌شد. مقامات حکومتی در سال ۱۹۶۴ نلسون مندلا و هم‌قطارانش را به جرم فعالیت بر ضد نظام نژادپرستی به حبس ابد محکوم کردند، و در سال ۱۹۷۶ نیز دست‌کم ۶۶۰ نفر در جریان قیام مردم شهرک‌های سیاه‌پوست‌نشین کشته شدند. اما نظام آپارتاید سرانجام فروپاشید. نلسون مندلا در سال ۱۹۹۰ از زندان آزاد شد و در سال ۱۹۹۴، در انتخاباتی که همگان در آن حق رأی داشتند، به‌عنوان رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی انتخاب گردید.

نهادی که هم در مبارزه علیه تبعیض‌نژادی در خط اول قرار داشت و هم در به ثمر نشستن مبارزات نقشی تعیین‌کننده ایفا کرد، کلیسا بود به رهبری «دزموند توتو» اسقف اعظم کلیسای انگلیکن در آفریقا. او سال‌ها پیش از سرنگونی رژیم آفریقای جنوبی، طی نامه‌ای خطاب به دو تن از رؤسای جمهور آن یعنی «ورستر» (Vorster) و «بوتا» (Botha) هشدار داد که چنانچه نظام آپارتاید برچیده نشود کشور دچار آشوب و هرج و مرج خواهد شد. اسقف توتو بود که هزاران سیاه‌پوست خشمگینی را که در خیابان‌های ژوهانسبرگ خواهان انتقام‌جویی بودند به آرامش فرا می‌خواند، در آیین خاکسپاری قربانیان نظام آپارتاید سخن می‌گفت، و مجامع بین‌المللی را به اِعمال تحریم‌های اقتصادی علیه حکومت آپارتاید ترغیب می‌کرد. هنگامی که او در سپتامبر سال ۱۹۸۹ تظاهراتی متشکل از سی هزار نفر را در خیابان‌های «کیپ تاون» در اعتراض به تداوم سیاست‌های تبعیض‌نژادی سازمان‌دهی کرد، «دِکلرک» (de Klerk) رئیس‌جمهور جدید آفریقای جنوبی دریافت که زمان تغییر فرا رسیده‌است.

به‌همین خاطر بود که نلسون مندلا پس از آزادی از زندان، به اولین جایی که رفت خانهٔ او بود. اسقف توتو نه تنها در مبارزات علیه آپارتاید نقش کلیدی ایفا کرد، بلکه پس از پیروزی نیز «کمیتهٔ حقیقت و سازش» را تشکیل داد که ماهیتی کاملاً مسیحی داشت. این کمیته اعلام کرد که تمام کسانی که در دوران آپارتاید مرتکب نقض حقوق بشر شده‌اند، اگر به خطاهای خود اعتراف کنند مورد بخشش قرار خواهند گرفت.

وی هم‌چنین عضو سازمان ریش‌سفیدان است که برای برقراری صلح در جهان تلاش می‌کنند و نلسون ماندلا، جیمی کارتر نیز در آن عضویت دارند.