خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)

آیین رونمایی از کتاب «تا پلاک ۱۴۰» نوشته آذر خزاعی سرچشمه (شامل ۱۴۰ خاطره از ۱۴۰ نویسنده) با حضور نویسندگان و شاعران دفاع مقدس عصر دیروز (9 آذر) در سالن قصر شیرین باغ ‌موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد.

سردار داود عامری، رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس درباره این کتاب و خاطراتی که نویسندگان در آن نوشته‌اند، گفت: کتابی که امروز شاهد رونمایی آن هستیم ویژگی‌های منحصر به فردی دارد و حاصل تلاش نویسنده‌ای است که سعی کرده نگاه متفاوتی به جنگ داشته باشد. کتابی که با نگاهی متفاوت به پشت جبهه‌ها آمده و با 140 نفر از نویسندگان، هنرمندان و شاعران صحبت و آن‌ها را به گفتن خاطره‌های‌شان ترغیب کرده‌ است.

رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس پاسخگویی به نیاز مخاطب را دیگر ویژگی کتاب «تا پلاک 140» دانست و گفت: نویسنده این زمینه را فراهم کرده که شاهد یک نگاه متفاوت از خاطرات سال‌های دفاع مقدس باشیم. باید پاس بداریم این فرهیختگی را از سوی کسانی که تلاش کردند تا این کتاب عزیز را در اختیار داشته باشیم و سپاسگزارم از بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان تهران که کمک کردند کتاب در یک بسته‌بندی فرهنگی به ما عرضه شود.

او کتاب را به عنوان یک کالای فرهنگی در کشور ما نیازمند عزم جدی‌تری دانست و ادامه داد: ما باید ابعاد مخاطب‌شناسی را در حوزه دفاع مقدس بشناسیم. در محتوای کتاب باید تلاش جدی انجام دهیم و برای این کار نیازمند قلم فاخر نویسندگان هستیم که این آثار به رشته خواندن دربیاید. در کنار انتشار این آثار ما باید بتوانیم این آثار را در اختیار مخاطبان قرار دهیم.

سردار عامری افزود: ما برای هرچیزی تبلیغ می‌کنیم جز کتاب. برای این کالای فرهنگی کمتر موقعیتی فراهم می‌آوریم. نیاز داریم نسل جدید را وارد ادبیات دفاع مقدس کنیم و اهالی قلم و کسانی که در این صحنه حاضر هستند قدرشان را بدانیم. زمانی که به فرمایشات مقام معظم رهبری نگاه می‌کنیم و به ارزش‌گذاری ایشان به کتاب نگاه می‌کنیم خجالت‌زده می‌شویم که چرا دستگاه‌های فرهنگی کمترین توجه را ندارند.

رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس با تاکید بر اینکه نیازمند نسل جدیدی هستیم که فضای تازه را برای ادبیات دفاع مقدس باز کند، گفت: ما باید کتاب‌های فاخر دفاع مقدس را ترجمه و متناسب با نیاز مخاطب بیرونی هم آثاری را تولید کنیم. امروز باید دفاع مقدس با فرازهای انسان‌دوستانه، پرچمدار ادبیات در دنیای معاصر باشد. باید کاری کنیم که اندیشه‌های مقاومت از مرزهایمان بیرون رود و برای این محتاج یک ادبیات فاخر هستیم. این افتخار این نسل است که از این گوهر بی‌پایان استفاده کند.

او در پایان اظهاری امیدواری کرد که شاهد بروز ادبیات مقاومت در جهان کنونی باشیم و دفاع مقدس مردم ایران به نسل‌های بعدی منتقل شود.

سپس مهدی چمران، عضو شورای اسلامی شهر تهران و رئیس اسبق بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در سخنانی کوتاه در این نشست بیان کرد: متاسفانه کتاب، وضعیت خوبی ندارد و به ویژه بعد از انقلاب و این گرانی‌های اخیر و پایین آمدن ارزش پول ملی در شرایط نامساعدتری قرار دارد. در این شرایط دوستانی که در بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس هستند باید چندصدبرابر فعالیت کنند.

عضو شورای اسلامی شهر تهران با اعتقاد بر اینکه دفاع مقدس بهترین مفاهیم را برای خلق رمان دارد، گفت: ما در دفاع مقدس بهترین مفاهیم را برای نوشتن رمان و کتاب‌های دیگر در اختیار داریم که با تکنیک خاص خود می‌توانیم به مردم عرضه کنیم که قطعا اثرات خوبی را در مردم خواهد گذاشت و ماندگار خواهد بود.

چمران در ادامه به نخستین دیداری که اهالی فرهنگ با رهبر معظم انقلاب داشتند، اشاره کرد و گفت: در دیداری که با هنرمندان، ‌نویسندگان و شاعران محضر رهبر انقلاب رسیدیم، شاید اولین دیدارها بود که روی زمین می‌نشستیم و شاعران برای حضرت آقا شعر می‌خواندند. یادم هست که آقا فرمودند اول چند شعر بشنویم و بعد مرحوم سبزواری دو سروده جدید خود را خواند و سایرین که بعضی از آنها در قید حیات نیستند اشعاری را خواندند. پس از خواندن سروده‌ها، معظم‌له روی اشعار نظر اصلاحی یا نظر خود را می‌فرمودند و سپس بیانشان را شروع کردند و فرمودند اگر می‌خواهید خاطرات و تاریخ جنگ با آنچه گذشته در اذهان مردم بماند، باید از هنر کمک بگیرید. موسیقی،‌ شعر، فیلم و حتی تئاتر باید به کمک بیایند تا یک اثر خلق و مانا شود. وقتی موضوعی را با زبان معمولی منتقل می‌کنیم، ماندگار نمی‌شود اما همان مسئله از سوی یک شاعر و یا فیلم‌ساز می‌تواند به بهترین شکل منعکس شود و در اذعان بماند.

او افزود: ایشان برای این موضوع رمان «بینوایان» اثر ویکتور هوگو را مثال زدند که با این رمان حوادث آن زمان فرانسه در ذهن مردم جا افتاده است. ایشان فرمودند وقتی دانش‌آموز دبیرستانی بودند این کتاب را خوانده‌اند و هنوز بخش‌های زیادی از آن را در ذهن داشته‌اند. در حقیقت نگارش رمان زیبا سبب می‌شود در ذهن افراد بماند و اگر جوانان از جبهه و جنگ خبر داشتند شاید شاهد حوادث اخیر نبودیم.

راضیه تجار، نویسنده دفاع مقدس نیز در این نشست گفت: پس از انقلاب نخستین داستانم را نوشتم و به حوزه هنری دادم و موجب شد خویشاوندان هنری‌ام را بیابم. اولین کتاب من کتاب «هفت بند» بود. این کتاب درون‌مایه دفاع مقدسی داشت. همسرم فیلم‌بردار و کارگردان سینما بود. او در جبهه نیز مشغول خدمت بود. وقتی در ارتباط با شهدا می‌خواندم و می‌شنیدم و وقتی صحنه‌هایی را می‌دیدم، یک حس تکلیف به من روی آورد تا در مورد چیزی که حس می‌کردم، درست بنویسم.

تجار با اعتقاد بر اینکه نویسندگان واقعی دفاع مقدس کم هستند، ادامه داد: شاید از دور تعداد نویسندگان ما بسیار باشد، اما تعداد نویسندگان اصلی و واقعی کم است. در نقاطی نویسندگان باید بیشتر دیده شوند تا در طریق اولی‌تر بهتر بنویسند. همان‌طور که رهبری فرمودند گنجی روی زمین مانده است و ‌ما باید از این گنج استفاده کنیم. در سال‌های گذشته بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس فعال‌تر بود اما فکر می‌کنم باید کسانی باشند تا پرچم‌ها را بالا نگه دارند و از نویسندگان بخواهند کسی که قلبا معتقد است بنویسد.

نویسنده کتاب «زن شیشه‌ای» و «نرگس‌ها» با اشاره به نکات مثبت کتاب «تا پلاک ۱۴۰» افزود: وقتی یک زن در مسیری قرار می‌گیرد که با ۱۴۰ نفر صحبت کند و از آن‌ها خاطره بگیرد، اثرش ارزشمند است. من هم در این کتاب یک خاطره دارم و اگر ترامپ می‌دانست این آثار نوشته می‌شوند، ترجمه می‌شوند، به جای موشک، جلوی این ها را می‌گرفت. ارتباط میان صدا و سیما و ادبیات بسیار کم است و اگر برخی بنیادها کم کاری نمی‌کردند ادبیات دفاع مقدس شناخته‌ شده‌تر بود.

حسن رحیم‌پور، شاعر و نگارنده مقدمه کتاب «تا پلاک 140» در این نشست گفت: بچه‌های اهل قلم به جای سخنرانی، بیشتر عادت دارند قلم بزنند. نویسنده این کتاب کار بزرگی کرده و جنگ از پشت صحنه بچه‌های قلم دفاع مقدس خالیست و نویسنده این کتاب این کار سنگین را زیبا و شیوا به اینجا رسانده‌اند.

او سپس با بیان خاطراتی از دوران جنگ ادامه داد: من در زمان جنگ در بیمارستان صحرایی بودم و در آن زمان یکی از چالش‌ها شامل کسانی می‌شد که می‌خواستند خاطراتشان را مکتوب کنند. حتی در آن بیمارستان عده‌ای وصیت‌نامه خود را برای مکتوب شدن گذاشته بودند.

در پایان این نشست آذر خزاعی سرچشمه نویسنده کتاب «تا پلاک 140» در سخنانی به نحوه گردآوری خاطرات اشاره کرد و گفت: جرقه اولیه این کتاب از زمانی به ذهنم رسید که همسرم از وضعیت زندگی در دوران دفاع مقدس می‌گفت و من شروع کردم به جمع‌آوری خاطرات و عکس‌هایی از دوران دفاع مقدس و با اجازه از عکاسان 200 عکس جمع‌آوری کردم.

او ادامه داد: من با کمک عزیزان نویسنده توانستم خاطراتی را مکتوب کنم و با کسانی که نمی‌توانستند خاطراتشان را مکتوب کنند مصاحبه کردم و به تایید نهایی صاحبانشان می‌رساندم. البته در این مرحله با دل‌نوشته،‌ خاطره،‌ داستان و روزنوشت هم مواجه شدم.

خزاعی سرچشمه با بیان اینکه در پی جریان زندگی در دفاع مقدس بوده است، تصریح کرد: من هیچ دستی به خاطرات نزدم و تنها ویرایش مختصری کردم و تأکیدم بر این بود تا خاطرات مربوط به دهه ۶۰ به خوانندگان منتقل شود تا با مردم آن روز آشنا شوند؛ دهه‌ای که زندگی در آن جریان داشت.