خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)

سه‌شنبه، بیست‌وسوم مهرماه یازدهمین نشست اختصاصی شیرازه شعر در خانه شاعران ایران و به همت دفتر شعر جوان برگزار شد. در این نشست که شاعران و علاقه‌مندان به ادبیات حضور داشتند، به بررسی کارنامه شعری ناصر فیض، شاعر، طنزپرداز و مترجم پرداخته شد.

در ابتدای برنامه، ناصر فیض از تجربه‌های خود گفت و در پایان با ذکر خاطراتی، از مجموعه آثار خود، اشعاری را قرائت کرد. او درباره کارنامه شاعری خود گفت: برخلاف خیلی از دوستان شاعرم، سرودن شعر را خیلی دیر شروع کردم. حدود بیست‌وهفت سالگی، زمزمه‌هایی که فکر می کردم شعر است در من شروع شد. پدرم در حوزه علمیه تحصیل کرده اما گاهی شعر هم می‌سرود و به گفته خودش، اشعار ترکی‌اش بهتر از شعرهای فارسی‌اش بود. او به اشعار سعدی و نظامی بسیار علاقه داشت و شعرهای خودش هم بیشتر جنبه تعلیمی و کاربردی داشتند. اولین کتاب‌های شعری هم که مطالعه کردم، از کتابخانه وی بود.

این شاعر با اشاره به نخستین جلسه شعرش گفت:‌ نخستین جلسه شعری که رفتم، انجمن محیط بود که در منزل آقای مجاهدی تشکیل می‌شد. هنوز هم با گذشت سال‌ها، حس خوبی نسبت به آن زمان و آن جلسه دارم. مجاهدی همیشه به ما جوان‌ترها میدان می‌داد و از اشعارمان استقبال می‌کرد. او گاهی با استفاده از ردیف و قافیه‌های تازه‌ای که جوان‌ها بیشتر استفاده می‌کردند، شعر می‌گفت و برخی از تجربیات خود را بعدا به عنوان شعر امروزی‌تر جمع‌آوری و منتشر کرد.

وی ادامه داد:‌ در همین حوالی، کم‌کم به شعر علاقه‌مند شدم و نخستین شاعرانی هم که با آثارشان آشنا شدم سهیل محمودی و ساعد باقری بودند.
سال هفتاد در حوزه هنری قم، واحد ادبیات را راه‌اندازی کردیم و حدود یک سال در آن فعالیت داشتم. شاعران زیادی آنجا رفت و آمد داشتند از جمله محمدشریف سعیدی، زکریا اخلاقی، یدالله گودرزی، صادق رحمانی و شاعرانی که بعدها آثار قابل توجهی را منتشر کردند. در سال 72 که به تهران نقل مکان کردم، به حوزه هنری رفتم. در آنجا و به ابتکار مرحوم زرویی، دفتر طنز تاسیس شد که در ابتدا باور نداشتیم آنقدر طنزنویس داشته باشیم و شرکت‌کننده‌گان زیادی به این جلسه بیایند اما پس از مدتی، این جلسات بسیار پررونق شد و جای خود را میان شاعران و طنزپردازان تثبیت کرد.

فیض در توضیح جلسات طنز حوزه هنری گفت: در آن دوره فعالیت طنزنویسان به مروز افزایش پیدا می‌کرد و علاوه بر جلسات شعری و جشنواره‌های سراسری، در مطبوعات بسیاری هم ستون طنز ایجاد شد. به اعتقاد من، یکی در دوره مشروطه شاعران طنزپرداز در مطبوعات حضور پررنگ داشتند و یکی در همان دهه‌ها فعالیت طنزپردازان بسیار زیاد شده بود.

او در ادامه به بیان تاثیر و وظیفه شعر طنز پرداخت و گفت: پس از مدتی به این نتیجه رسیدم که در شعر طنز، علاوه بر شوخ‌طبعی باید کاری هم صورت پذیرد و حرفی هم از مسائل جاری جامعه به میان آید. همان طور که در طول تاریخ ادبیات هم، طنز چنین کارکردی داشته است. به عنوان مثال، تقریبا در همه اشعار عبید، یک ماجرای اجتماعی پیگیری می‌شود. اگر فقط به دیده تفنن به شعر طنز نگاه شود، در حق آن اجحاف کرده‌ایم.

این شاعر طنزپردار افزود: زبان طنز ابزاری برای گفتن حرف‌هایی است که شاید به زبان دیگر نتوانیم از آنها سخن بگوییم. هرچند من خودم را هرگز مبارز ندانسته‌ام و معتقدم که هیچ شاعری هم در طول تاریخ نتوانسته است موجبات یک تحول یا تغییر یک وضعیت اجتماعی را فراهم کند. شاید در کنار فرهنگ، اشعاری هم تاثیر اندکی داشته‌اند از این رو، خیلی خوش‌بینی است که گمان کنیم یک شاعر با چند شعر بتواند تاثیری شگفت در نسل بعد ایجاد کند. اما به هر حال این باعث نمی‌شود که حرف جامعه را در قالب طنز نزنیم ، غافل شویم و تنها برای تفنن شعر بگوییم.

وی در پایان گفت: باید یادآور شوم که امروز اغلب جوانان طنزنویس نسبت به زبان بسیار بی‌تفاوت شده‌اند و در اشعارشان نوعی شلختگی زبانی به چشم می‌خورد. نباید فراموش کنیم که وقتی شعر طنز می‌گوییم باید چیزی فراتر از شعر باشد که به آن بیفزاییم.

شیرازه شعر، عنوان نشست ماهانه و تخصصی دفتر شعر جوان، پیرامون شعر و شاعران امروز است که به دبیری محمد رمصانی‌فرخانی، سه‌شنبه‌های آخر هر ماه در محل خانه شاعران ایران برگزار می‌شود.