یکی بود و یکی نبود اثر محمدعلی جمالزاده نویسنده و مترجم معاصر ایرانی است. او را پدر داستان کوتاه زبان فارسی و آغازگر سبک واقعگرایی در ادبیات فارسی میدانند. او نخستین مجموعهداستانهای کوتاه ایرانی را با عنوان یکی بود و یکی نبود در سال ۱۳۰۰ در برلین منتشر ساخت. یکی بود و یکی نبود مجموعهای متشکل از یک دیباچه٬ شش داستان کوتاه و مجموعهای از کلمات عوامانهی فارسی است. این کتاب را آغازگر ادبیات واقعگرای فارسی و داستان کوتاه نویسی در ایران دانستهاند. حکایتهای این کتاب به ترتیب عبارتند از: فارسی شکر است، رجل سیاسی، دوستی خاله خرسه، درد و دل ملا قربانعلی، بیله دیگ بیله چغندر، ویلان الدوله، کباب غاز، مجموعهکلمات عوامانهی فارسی. این کتاب را انتشارات سخن منتشر کرده است. در کتاب یکی بود و یکی نبود محمدعلی جمالزاده داستانها همه درونمایههای اجتماعی دارند؛ یعنی همهی موضوعات روز جامعه وقت جمالزاده مطرح میشود و او از دیدگاه بسیار روشنفکرانه با آنها برخورد کرده است.
برای نمونه ماجرای داستان فارسی شکر است از این قرار است که مأمور تذکره، نمایندهی طبقهی حاکم آن دوره است که ظالم و مستبد است و در صبح روز بعد عوض میشود و فردی دوباره شبیه همان قبلی جایگزین آن میشود.
در این داستان از طبقات مختلف جامعه انسان با لهجهها و تفکرات مختلف پیدا میشود که نمایندهی یک جامعهی کوچک همان دوره مورد نظر نویسنده است؛ از آدم فرنگیمآب گرفته تا انسانهای عامی و بیسواد. خلاصه این که داستان فارسی شکر است بیانگر اوضاع زبان در تقابل دوران مدرنیته و سنت است که از دید محمدعلی جمالزاده شکل گرفته.
این کتاب را نشر سخن به چاپ رسانده است.
فروغ فرهی
ارسال دیدگاه
Maryam
مجموعهای از ۶ داستان کوتاهه که حدود یک قرن قبل نوشته شده. برام جالب بود که داستانهایی رو که آغازگر داستان کوتاه نویسی فارسی میدونن رو بخونم. همیشه نثر ساده و بی تکلف جمالزاده برایم جالب بوده. داستان کباب غاز که تو ادبیات خوندیم هم تو این کتاب اومده و نمونه خوبی از یک داستان کوتاه طنز واقع گرایانه س.
1399-01-15#کتاب_ناتمام