شهر قصه

ادبیات

نمایش‌نامه‌ی «شهر قصه» نوشته‌ی بیژن مفید (۲۲ خرداد ۱۳۱۴ در تهران - ۲۱ آبان ۱۳۶۳ لس‌آنجلس) نمایش‌نامه‌نویس ایرانی در ۸۰۰۰ صفحه تایپ شد و ۸ ساعت نوار ضبط شده از متن آن وجود دارد.
اولین‌بار شهر قصه در سال ۱۳۴۵ با نقش‌آفرینی بیژن مفید، هومن مفید، بهمن مفید، مریم مدنی و جمیله ندایی به صورت یک نسخه‌ی چهار ساعته با گروه نمایش برنامه‌ی دوم رادیو تهران ضبط و اجرا شد. البته نسخه‌های بعدی اجرای نمایش کوتاه‌تر بودند بود
بیژن مفید در کالانمای شهر قصه نوشته‌است:
«شهر قصه حکایت انسان‌های ساخته ذهن یک قصه‌گوست؛ انسان‌هایی که ماسک حیوانات را به چهره دارند و به دنیای پر از ریا و دروغ کوچکشان خو گرفته‌اند. یک روز یک انسان جدید به شهر وارد می‌شود و به رنگ آن‌ها درمی‌آید و هویت خود را از دست می‌دهد.»
بیژن مفید در مورد شهر قصه در مصاحبه‌ای با بصیر نصیبی در مجله‌ی نگین، شماره ۴۳، آذرماه ۱۳۴۷ در جواب سؤال «پرسوناژهای شما در طول نمایش به بهره‌کشی و سودجویی از هم می‌پردازند. چه نیرویی این روابط را برپا نگه داشته‌است؟» می‌گوید: «بحث تلخی‌ست. در حقیقت، شهر قصه، قصه‌ی گرگ‌هاست. روایت است در شب‌های سرد زمستان، دو گرگ گرسنه به هم می‌رسند. از ترس روبروی هم می‌نشینند و مواظب یکدیگرند که یکی آن دیگری را از شدت گرسنگی پاره نکند. کم‌کم گرگان دیگر می‌رسند و همه دور هم می‌نشینند و مواظب یکدیگر پلک نمی‌زنند. هر بار یکی خسته می‌شود و پلک می‌زند، بقیه بر سرش می‌ریزند و پاره‌پاره‌اش می‌کنند و متوجه نیستند که زمان پاییدن یکدیگر، شاید شکارهایی رد شده‌اند و آن‌ها ندیده‌اند. شهر قصه، حکایت حلقه‌ی گرگ‌هاست و تراژدی نکبت‌بار آدمیزاد. شاید اگر هرکدام از آن‌ها حرکتی می‌کردند، وضعشان این‌همه دردناک نبود.» و چند خط بعد می‌گوید: «نکته این که این کار کمک زیادی به پُر شدن فاصله فکری بین روشن‌فکر و مردم عادی می‌کند. این دو دسته در عصر ما روزبه‌روز از هم فاصله می‌گیرند. این فاصله باید روزی از بین برود. کار من کوششی است برای پُر کردن این خندق ذهنی بین روشن‌فکر و مردم.»