روز جهانی کتاب کودک، فرصت کتابخوانی در دوره کرونا

نویسنده : تحریریه‌ی ایبنا

به نقل از وبسایتIBBY، توسعه‌ی زبانی از سال‌های اولیه‌ی زندگی از اهمیت زیادی برخوردار است. به کارگیری ارتباط از طریق اعضای صورت، حرکت جسم و گریه کردن در کودکان نشان از ایجاد ارتباط زبانی و یادگیری زبانِ نشانه است.
ذهن کودکان درست مانند اسفنج است و قادر است بیشتر از بزرگسالان اطلاعات را جذب کند. کودکان توانایی یادگیری هزاران کلمه و استفاده از آن را دارند. وجود محیطی که کودکان را به سوادآموزی تشویق کند حائز اهمیت زیادی است. یکی از مهم‌ترین روش‌های سوادآموزی به کودکان آموزش مهارت «خواندن» است زیرا خواندن سبب می‌شود کودکان موضوعات مختلفی را در ذهن تصور کنند، شخصیت‌هایی جدید در ذهن‌شان خلق کنند و با آنان همذات‌پنداری نمایند.
اهمیت کتابخوانی کودکان چنان زیاد است که دوم آوریل در دنیا با عنوان «روز جهانی کتاب کودک» خوانده می‌شود تا از ادبیات حوزه کودک تجلیل به عمل آید.
دهه‌های مختلفی است که روز جهانی کتاب کودک در دنیا شکل گرفته است تا کتابخوانی را در میان کودکان از سنین پایین در سراسر دنیا رواج دهد. امروز پنج‌شنبه روز جهانی کتاب کودک است و در این مطلب در پی آن هستیم تا بدانیم چه اتفاق خاصی در این روز رخ می‌دهد:
روز جهانی کتاب کودک سالیانه در ماه آوریل و در حدود تاریخ تولد هانس کریستین آندرسون، نویسنده‌ی دانمارکی کتابِ «دخترک کبریت‌فروش» رخ می‌دهد.
در روز جهانی کتاب کودک کشورهای مختلف حضور آثار حوزه کودک را جشن می‌گیرند و تلاش می‌کنند توجه کودکان را به کتابخوانی جلب کنند و به نوجوانان الهام بخشند تا بیشتر کتاب بخوانند.
این مراسم اولین بار در سال 1967 توسط مؤسسه بین‌المللی کتاب جوانان (IBBY) شکل گرفت. هر ساله یک کشور فرصت می‌یابد پشتیبانی مالی روز جهانی کتاب کودک را به عهده گیرد. در نتیجه حق انتخاب زمینه یا تِم سالیانه این روز توسط آن کشور انتخاب می‌شود. کشور پشتیبان می‌تواند نویسنده معروفی از کشور خود را برگزیند تا پیامی برای همه‌ی کودکان جهان درباره‌ی کتاب بنویسد.
پشتیبان مراسم امسال روز جهانی کودک کشور اسلوونی است، شعار امسال روز کتابخوانی «گرسنگی برای کلمات» است، و پیتز اسوتینا، شاعر معروف اهل اسلوونی وظیفه‌ی نوشتن پیام سالیانه این روز را به عهده گرفته است. شاعر اهل اسلوونی نوشته است: «کلمات در شعرها و داستان‌ها غذا هستند. منظور غذا برای جسم و غذایی که معده شما را پُر کند نیست بلکه روح شما را اعتلا ببخشد.»
مؤسسه‌ی بین‌المللی کتاب جوانان (IBBY) سازمانی غیردولتی در سوئیس است و تلاش می‌کند ادبیات کودک را ارتقا دهد. ایده اولیه این سازمان توسط جلا لیپمان در مونیخِ آلمان شکل گرفت. لیپمان سازمانی با نام «درک بین‌المللی کتاب کودک» ایجاد کرد و جمعی از نویسندگان شناخته‌شده، فرهیختگان، و ناشران را دور هم جمع کرد. جلسات این گروه سبب شد انگیزه لازم برای تشکیل IBBY ایجاد شد و نویسندگان مشهوری چون آسترید لیندگرن و اریک کاستنر در آن عضو شدند.
همین مؤسسه بود که جایزه هانس کریستین آندرسون را در سال 1956 شکل داد تا از نویسندگان و تصویرگران حوزه کتاب کودک تجلیل به عمل آورد. قرار بود برنده امسال جایزه در طول برگزاری نمایشگاه بولونیا برگزار شود اما به دلیل شیوع ویروس کرونا نمایشگاه کتاب بولونیا برگزار نشد و هنوز برندگان جایزه مشخص نشدند.
شیوع ویروس کرونا سبب شد کار مدارس هم معلق شود و نیمی از دانش‌آموزان در سراسر دنیا در خانه مانده‌اند که البته فرصت خوبی برای کتابخوانی فراهم می‌کند.
مطالعه‌ی هفده هزار نفر در بریتانیا نشان داد که آن دسته از افرادی که طور مداوم از ده سالگی کتاب می‌خوانند در دوره‌ی تحصیل نتایج بهتری کسب کرده‌اند.
بی‌شک کتابخوانی تأثیر زیادی در پیشرفت کودکان دارد، قدرت تخیل‌شان را افزایش می‌دهد، قدرت حافظه را ارتقا می‌دهد و مهارت‌های مربوط به تفکر انتقادی را افزایش می‌دهد.
نیل گیمن، نویسنده معروف انگلیسی می‌گوید: «کتاب‌ها راهی برای ارتباط برقرار کردن مردگان با ما است. درس‌هایی که از آدم‌هایی که دیگر در میان ما نیستند می‌آموزیم، علومی که انسان در آن پیشرفت کرده است و این علم را از طریق کتاب به نسل‌های پس از خود انتقال داده است تا آن علم را گسترش دهند، نه این که وقت خود را برای کشف و بررسی دوباره تلف کنند.»

این که شیوع کرونا در چه مرحله‌ای است و کی متوقف خواهد شد مهم نیست؛ بی‌شک کتابخوانی فرصتی کوتاه برای فراموشی این مشکل برای کودکان و حتی بزرگسالان فراهم می‌کند.