قزل ایاغ؛ بانوی بی‌ادعای ادبیات کودک
نویسنده : مریم روشن‌فکر
ثریا قزل ایاغ در ۱۳۲۲ در تهران متولد شد، در دوره‌ای که ایران از اشغال نیروهای متفقین رنج می برد و آبستن تحولاتی بزرگ بود او استاد ادبیات کودک، کتابدار، مترجم و پژوهش‌گر حوزه‌ی ادبیات کودکان بود.
به گفته‌ی خودش کودکی را با همه‌ی شرایط سخت دوران، با شادی و در دامان پدر و مادری مهربان سپری کرد و آن را سرمایه‌ای می‌دانست برای ورودش به حوزه‌ی ادبیات کودک: « وارد شدنم به عرصه‌ی ادبیات کودکان، شاید ناخودآگاه سهیم کردن کودکان در لذتی باشد که خود در کودکی از آن بهره برده‌ام، شادی خواندن…»
او تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی در ایران گذراند و با مدرک علوم اجتماعی و ارتباطات از دانشگاه تهران به امریکا رفت و در آنجا مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته کتابداری با تاکید بر کتابخانه ها و ادبیات کودک از دانشگاه پی بادی تنسی دریافت کرد . سپس به ایران بازگشت و از ۱۳۵۵ تا ۱۳۸۱ به عنوان عضو هیئت علمی رشته کتابداری در دانشگاه تهران به تدریس مشغول بود. او از بعد از انقلاب و از سال ۱۳۵۷ با شورای کتاب کودک همکاری می کرد و در سال‌های اوایل دهه‌ی هشتاد بود که من او را ابتدا از طریق شورای کتاب و سپس در دانشکده‌ی سینما و تئاتر دانشگاه هنر به عنوان استاد درس ادبیات کودک ملاقات کردم. استادی صبور و دقیق که توجه مرا به دنیای کودکی بازگرداند و اهمیت ادبیات کودک را به همه ما یادآوری کرد.
ثریا قزل ایاغ استادی متدیک و روشمند بود و همچنین کودکی را به درستی می‌شناخت و برای آن ارزش قائل بود. او به ما یاد داد که کودکان چگونه می‌توانند با دریافت اندکی توجه و آموزش به دنیای شگفت‌انگیز کتاب وارد شوند تا با پشتوانه آن بتوانند جهان را بسازند، جهانی که در پس ما در حال آمدن است و روزی پیش روی ما قرار می‌گیرد. او که عمر خود را در تالیف و تولید همین کارماده برای کودکی آیندگانش سپری کرده بود، نوشته‌های خود را تنها برای قفسه‌های کتابخانه‌ها رها نکرده بود، بلکه هم در آموزش و هم در اجرا در تلاش بود تا به آن جامه عمل بپوشاند. او در دوران پربار زندگیش دست‌اندرکار ساخت کتابخانه‌های بسیاری برای دور افتاده‌ترین شهرا و روستاهای ایران بود و همچنین جمع‌آوری کننده‌ی لالایی‌ها، بازی و قصه‌های خانگی کودکان این سرزمین.
از او ۱۴ جلد کتاب در حوزه‌های تالیف، ترجمه و پژوهش و ده‌ها مقاله و مصاحبه در آموزش ادبیات کودک و کتاب و کتابخوانی برای کودک به جای مانده، برخی از این کتاب‌ها تنها منابع دانشگاهی موجود فارسی در این زمینه هستند و می‌توان گفت ذهن متمرکز و روشمند و پیوستار کاری خانم قزل‌ایاغ که در این آثار به خوبی متجلی است، او را به یکی از ارزشمندترین و مهم‌ترین منابع در حوزه تعلیم و تربیت و پرورش کودکان تبدیل می‌کند. استادی بی‌ادعا و بی سرو صدا که از خود چنین کارنامه‌ی پرباری بر جای گذاشت به امید این که ما بتوانیم برای سرمایه‌های ارزشمند این سرزمین بستری بالنده فراهم آوریم. روحش شاد، امیدش مستدام و یادش گرامی.
از جمله مهم‌ترین کتاب‌های او عبارتند از:
ادبیات کودکان و ترویج خواندن
قصه‌گویی و نمایش خلاق
خواندن با کودک از تولد تا سه‌سالگی
لالایی‌ها و ترانه‌های نوازشی
درباره لک‌لک بوک
طراحی و بهینه سازی | مجتمع ارتباطات نوین ایرانیان
ارسال دیدگاه