برترین آثار «فیلیپ راث» به انتخاب نویسندگان

نویسنده : تحریریه‌ی ایسنا

فیلیپ راث یکی از بزرگ‌ترین رمان نویسان ادبیات آمریکا و جهان در سن 85 سالگی درگذشت و مجموعه‌ای از داستان‌های بلند از «خداحافظ کلومبوس» سال 1959 تا «شکست‌ناپذیر» سال 2012 به عنوان آخرین اثرش را برای علاقه‌مندان به ادبیات یادگار گذاشت.
به بهانه‌ی درگذشت بزرگ‌ترین داستان‌پرداز ادبیات معاصر آمریکا، نویسندگان تحسین‌شده‌ای از «ویلیام بوید» تا «لینداگرانت» و «جویس کارول اوتس» رمان‌های مورد علاقه خود را از میان آثار «فیلیپ راث» انتخاب کرده‌اند.

ویلیام بوید (زوکرمن رهیده از بند):
با نگاهی به لیست بلند و بالایی کتاب‌هایی که «فیلیپ راث» در طول دوران نویسندگی خود نوشته دریافتم که من طرفدار واقعی آثار نوشته در دوره‌ی اولیه و میانی نویسندگی او هستم. در ابتدا با تماشای اقتباس سینمایی از رمان «خداحافظ کلومبوس» با «فیلیپ راث» آشنا شدم و بعد از آن به نوعی شیفته‌ی رمان «ضد زندگی» در دهه‌ی 1980 میلادی شدم. متن‌های طولانی «راث» همچون «آنتونی برجس» و «جان آپدایک» حتی وفادارترین خوانندگانش را نیز خسته می‌کرد.
اما من همیشه عاشق رمان‌های «زوکرمن» بودم که در آن‌ها شخصیت «ناتان زوکرمن» درواقع وجود مجازی و موازی خود نویسنده است (از شخصیت زوکرمن در رمان‌های فیلیپ راث به عنوان «دیگر خود» (آلترایگو) خود راث یاد می‌شود). رمان «زوکرمن رهیده از بند» دومین کتاب از مجموعه زوکرمن پس از «نویسنده اروح» است که درواقع تحلیل فوق‌العاده «راث» از چگونگی مواجهه او با شهرت روزافزون و غیرقابل کنترل پس از نگارش رمان «شکایت پورتنوی» است و همچنین نگاهی نیز به رسوایی مسابقات تلویزیونی دهه 1950 میلادی دارد. درواقع شخصیت «زورکرمن» در داستان‌های «راث» خود نویسنده است؛ گرچه «فیلیپ راث» همواره این ادعا را رد می‌کرد.
شاید در انتها مجموعه رمان‌های «زوکرمن» راث را بتوان رمان‌های برای نویسندگان و یا خوانندگانی دانست که در رویای تبدیل شدن به یک نویسنده هستند. این رمان‌ها بسیار جالب، بسیار واقعی است و به‌خوبی در فهرست غنی آثار ژانر «خود دیگر» نویسندگان مطرح جهان جای می‌گیرد: رمان‌های «آقای اندربی» اثر «آنتونی برجس»، رمان‌های «بک» از «جان آپدایک»، شخصیت «برناردو سوارس» در رمان‌های «فرناندو پسوآ»، شخصیت «نیک آدامز» در رمان‌های «ارنست همینگوی» و غیره... از این دست آثار هستند.
یکی از لذت‌های نهان ادبیات داستانی نوشتن درباره‌ی خویشتن از دریچه‌ی تخیل و داستان است، کاری که هر نویسنده‌ای انجام نمی‌دهد؛ اما مطمئنم همه نویسندگان در آرزو و اشتیاق این کار هستند. «راث» این کار رو کامل‌تر از هر کسی دیگری انجام می‌داد و جذابیت داستان‌هایش با محوریت شخصیت «زوکرمن» پایدار و بی‌اندازه اغواگر مانده است.

لیندا گرانت (شکست‌ناپذیر):
پس از این که «فیلیپ راث» کتاب «توطئه علیه آمریکا» را در سال 2014 منتشر کرد و به پایان مجموعه رمان‌های طولانی و درخشان درباره‌ی آمریکا که با «نمایش یکشنبه» آغاز شده بود رسید، شروع به نوشتن مجموعه‌ای از رمان‌های کوتاه کرد که به‌نوعی حاوی کدهایی درباره‌ی بدنه اصلی آثار او بودند و به موضوعاتی چون سالخوردگی، مرگ، فروکش، شهوت و تنهایی و پیری می‌پرداخت. اما در آخرین رمانش در سال 2010 با عنوان «شکست‌ناپذیر» به دوران جوانی و زمان آغاز کارش بازگشت. «راث» در این رمان به همه‌گیری فلج اطفال پس از جنگ جهانی دوم و تئوری‌هایی که پشت پرده‌ی انتقال این بیماری بود، پرداخت.
این رمان داستان قهرمانان جویای نام و شکست‌های اخلاقی آن‌هاست، کسانی که تلاش می‌کنند کار درست را انجام دهند اما به طور فاجعه‌باری کاراهایی اشتباه می‌کنند. گرچه من همه آثار «فیلیپ راث» را خوانده‌ام اما «شکست‌ناپذیر» رمانی است که به‌ویژه برای کسانی که هنوز در آغاز راه خواندن آثار او هستند پیشنهاد می‌کنم، این رمان درواقع مینیاتوری از آثار فیلیپ راث و در عین حال بسیار کامل است.

حنا بکرمن (پاستورال آمریکایی):
زمان که رمان «پاستورال آمریکایی» را خواندم 22 سال داشتم و یکی از طرفداران سخت «فیلیپ راث» بودم، اما هیچ یک از کتاب‌های وی که پیش از آن خوانده بودم از طنز سیاه «شکایت پورتنوی» تا خشم فراوان «نمایش یکشنبه» من را برای فروپاشی رویای آمریکایی در رمان «پاستورال آمریکایی» آماده نکرده بود. در این رمان که شخصیت «سیمور» ستاره تیم بیسبال دبیرستان است و وارث کارخانه پرسود دستکش‌سازی پدرش است، «راث» پیش از پرداخت زندگی دردناک او تصویری کلاسیک از قهرمانان آمریکایی به ما ارائه می‌دهد. «سیمور» از نگاه خودش یک زندگی رؤیایی و مرفه آمریکایی تشکیل داده است، اما دختر نوجوانش یکی از مخالفان جنگ ویتنام و منتقد سبک زندگی راحت پدرش است. رابطه‌ی سیمور و دخترش بدون شک یکی از قدرتمند تصویرسازی‌ها از رابطه‌ی میان پدر و دختر در ادبیات جهان محسوب می‌شود. اما زاویه دید «راث» تنها به یک سمت اکتفا نمی‌کند و وی از طریق سقوط «سیمور» به تاثیرات روایات بزرگ تاریخ بر افراد می‌پردازد و مفاهیمی چون هویت، خانواده، بلندپروازی، نوستالژی و عشق را به چالش می‌کشد. این رمان نوسانی یکپارچه میان خشم و پشیمانی است و نه تنها بهترین کتاب «راث» بلکه بهترین رمان ادبیات آمریکا در قرن 20 میلادی است.
«حنا بکرمن» رمان نویس، خبرنگار و تهیه کننده مستند «فیلیپ راث» شبکه بی بی سی است.

جویس کارول اوتس:
«جویس کارول اوتس» نویسنده‌ی سرشناس آمریکایی و خالق رمان و داستان‌های کوتاه درباره‌ی میراث ادبی «فیلیپ راث» گفت: من اندکی معاصرتر از «راث» هستم اما هر دوی ما در سال‌های خفقان‌آور دهه 1950 میلادی مطرح شدیم، عصر فرمالیستی، و طعنه آمیز آثار «هنری جیمز»، دوره ادبیات تلویحی و کم‌گویی و مهم‌تر از همه عدم استفاده از شخصیت انسانی، همچنان که «تی اس الیوت» می‌گفت شعر گریزی از شخصیت است. اما «فیلیپ راث» با قدرت، درخشان و گاهی خشن با لحنی سخره‌آمیز تمامی این ویژگی‌ها را پس زد و دنباله روی «کافکا» و «لنی بروس» شد. اما «راث» چیزی بیش از یک انقلاب خشمگین بود و در قلبش یک اخلاق‌گرای واقعی بود و همواره در تلاش برای ریشه‌کن کردن تزویر و دروغگویی در زندگی عمومی و شخصیاش بود.
همچنین «اما بروکس» رمان‌نویس و ستون‌نویس گاردین و «جیمزر شاموس» فیلمساز و فیلمنامه‌نویس آمریکایی و کارگردان اقتباس سینمایی از رمان «خشم» نوشته سال 2008 «فیلیپ راث» رمان «خداحافظ کلموبوس» را به عنوان اثر محبوب «راث» برگزیدند، «دیوید بدیل» نویسنده و کمدین آمریکایی رمان «شکایت پروتنوی» را انتخاب کرد و «هادلی فریمن» نویسنده و ستون‌نویس گاردین «رمان پاستورال آمریکایی» را به عنوان محبوب‌ترین اثر «فیلیپ راث» برگزید.
«ننگ بشری»، «الهه انتقام»، «نویسنده ارواح»، «توطئه علیه آمریکا» و ««من با یک کمونیست ازدواج کردم» از جمله دیگر رمان‌های معروف «فیلیپ راث» هستند.
این نویسنده‌ی آمریکایی در طول شش دهه فعالیت ادبی جوایز فراوانی کسب کرده که دو جایزه‌ی کتاب ملی آمریکا، سه جایزه‌ی پن / فاکنر، جایزه‌ی فرانتس کافکا، جایزه‌ی ملی منتقدین کتاب، جایزه‌ی مدیسی فرانسه و جایزه‌ی من‌بوکر بخشی از آن‌ها محسوب می‌شود.