استیون هاوکینگ؛ اندیشه‌ای پیچده و زبانی ساده

نویسنده : تحریریه‌ی بی‌بی‌سی

#استیون_هاوکینگ که در سن ۷۶ سالگی درگذشت، با وجود بیماری نورون حرکتی که فعالیت عادی و روزمره او را به شدت مختل کرده و حتی سخن گفتن او را به استفاده از دستگاه ویژه صداساز تقلیل داده بود، به یکی از مشهورترین دانشمندان زمان خود تبدیل شد.
از او به عنوان «سفیر علم نزد افراد عادی» نام برده می‌شود زیرا یکی از مهمترین عوامل شهرت او تلاش موفقیت آمیز برای بازگویی مقولات علمی پیچیده به زبانی ساده و در نتیجه، قرار دادن آنها در دسترس همگان بود.
به این ترتیب، کتاب «تاریخچه‌ی زمان» در شماری از کشورهای جهان موقعیت یک کتاب پرفروش را یافت هر چند مشخص نیست که چه تعداد از خریداران کتاب واقعاً تمامی آن را ازابتدا تا انتها خواندند.
هاوکینگ در تعداد زیادی برنامه‌ی تلویزیونی پرتماشاچی ظاهر شد و صدای خاص دستگاه صداساز او شهرت خاصی یافت.
استیون هاوکینگ در ۸ ژانویه سال ۱۹۴۲ در شهر آکسفورد متولد شد.. پدرش زیست‌شناس بود که هنگام جنگ دوم جهانی به خاطر امنیت همسرش لندن را ترک کرده و به آکسفورد رفته بود.
هاوکینگ در رشته‌ی فیزیک در دانشگاه آکسفورد تحصیل کرد و سپس برای تحقیقات در زمینه‌ی کیهان‌شناسی به دانشگاه کمبریج رفت.
در سال ۱۹۶۴ و کوتاه مدتی پیش از ازدواج با همسر اولش، پزشکان به او گفتند که به شدت بیمار است و بیش از دو یا سه سال عمر نخواهد کرد. اما سرعت پیشرفت بیماری به مراتب کمتر از پیش‌بینی پزشکان بود و این زوج دارای سه فرزند شدند.
با این همه، بیماری همچنان توانایی جسمی او را کاهش می‌داد و در سال ۱۹۸۸، در حالی که استیون هاوکینگ قدرت هیچ حرکتی را نداشت و تنها با استفاده از دستگاه صداپرداز می‌توانست با دیگران ارتباط برقرار کند، کتاب «تاریخچه‌ی زمان» را به عنوان دستورالعمل ساده‌ای برای علاقه‌مندان به کیهان‌شناسی منتشر کرد.
از این کتاب ده میلیون نسخه فروخته شد هرچند گفته می‌شد که «این پرطرفدارترین کتابی است که هیچکس آن را نمی‌خواند.» حتی با وجود بیان ساده مباحث مطرح شده در این کتاب، بسیاری از آنها برای خواننده‌ی عادی کم‌جاذبه و درک آنها دشوار بود.

شهرت جهانی
هاوکینگ کاشف پدیده‌ای است که به «تشعشعات هاوکینگ» معروف است و براساس آن، گفته می‌شود که سیاهچاله‌ها از خود انرژی ساطع می‌کنند تا سرانجام نابود شوند. شهرت او به خاطر یافتن راه حل‌های علمی از طریق تصویری و بدون محاسبه یا آزمایش بود.
اما مهمترین دستاورد و عامل شهرت او شاید «نظریه‌ی همه‌چیز» باشد که این اعتقاد را بیان می‌دارد که تمامی هستی تابع قوانین قابل تعریفی است. به گفته‌ی او: «این مجموعه‌ی کامل قوانین می‌تواند به سوالاتی مانند این که کیهان از کجا ایجاد شد، به کجا می‌رود و پایان آن چیست پاسخ دهد.»
شهرت هاوکینگ حتی به فیلم کارتونی «سیمپسون‌ها» نیز کشید و در یکی از فیلم‌های این مجموعه، او را در کنار هومر سیمپسون، قهرمان فیلم می‌بینیم که در یک میخانه مشغول میگساری است و می‌کوشد این نظریه‌ی علمی او را بدزدد که کیهان شکل یک پیراشکی را دارد.
با وجود شرایط دشوار جسمی، استیون هاوکینگ در مقام استاد ریاضیات در دانشگاه کمبریج به کار خود ادامه داد و در سال ۲۰۰۱، دومین کتاب خود را منتشر کرد.

فواید بیماری
استیون هاوکینگ معتقد بود که بیماری برای او فوایدی داشته و معتقد بود که قبل از این که دچار بیماری شود، از زندگی خسته شده بود.
در عین حال، شرایط جسمی باعث وابستگی شدید او به دیگران شده بود. او بارها از همسرش که بیش از بیست سال از او مراقبت کرده بود قدردانی کرده بود و جدایی آنها بعید به نظر می‌رسید. اما در سال ۱۹۹۵، او و همسر اولش از هم جدا شدند و هاوکینگ با پرستارش ازدواج کرد اما این ازدواج هم در سال ۲۰۰۶ به جدایی انجامید.
از اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ میلادی، شدت بیماری باعث شده بود که استیون هاوکینگ با زخم‌های مختلف به مشتری دائم بخش اضطراری بیمارستانی در کمبریج تبدیل شود به نحوی که پلیس به تحقیق در مورد امکان آزار زبانی و جسمی او طی سال‌های متوالی مبادرت کرد.
اما گفته می‌شد که او در استفاده از صندلی چرخدار خود هم ملاحظه به خرج نمی‌داد و اصرار داشت که زخم‌ها را در نتیجه بی‌مبالاتی شخصی برداشته و پلیس هم از پیگیری علت آنها منصرف شد.
در سال ۲۰۰۷، استیون هاوکینگ اولین فرد فاقد قدرت حرکت دست و پا بود که با سوار شدن بر یک هواپیمای ویژه، حالت بی وزنی را تجربه کرد. او گفت که علاقه دارد به سفر فضایی برود.
او در این مورد گفته بود: «معتقدم که حیات بر روی کره‌ی زمین در معرض خطر فزاینده‌ی نابودی ناشی از یک فاجعه است؛ مثلاً جنگ اتمی، ویروس مهندسی شده، یا خطرات دیگر. فکر می‌کنم اگر بشر به فضا نرود، آینده‌ای نخواهد داشت و به همین دلیل مایلم همگان را نسبت به زندگی فضایی علاقه‌مند کنم.»