زندگی‌نامه و آثار ادگار آلن پو

نویسنده : تحریریه‌ی برترین‌ها

#ادگار_آلن_پو (۱۸۰۹-۱۸۴۹ میلادی) نویسنده‌ی سبک وحشت و فانتزی و شاعر آمریکایی بود. عمده‌ی شهرت پو به خاطر داستان‌های ترسناک با درون‌مایه‌ی گوتیک وی است. او از پیشروان این سبک ادبی در ادبیات مدرن است و بسیاری آثار او شهرت جهانی دارند.

زندگی
ادگار آلن پو در ۱۹ ژانویه سال ۱۸۰۹ در شهر بوستون آمریکا و در خانواده‌ای پروتستان و اسکاتلندی زاده شد. پدر و مادرش هنرپیشه‌ی سیار بودند. پو، پس از آن که پدر خانواده خود را ترک کرد و مادر بر اثر بیماری سل درگذشت، از طرف تاجر ثروتمند اسکاتلندی مقیم ریچموند Richemond به نام جان آلن John Allan به فرزندی پذیرفته شد.
جان آلن در 1815 برای انجام دادن امور تجاری با خانواده‌ی خود به زادگاهش، اسکاتلند سفر کرد و ادگار در آنجا به تحصیل پرداخت و پس از پایان تحصیلات دبیرستانی در 1826 به دانشگاه ویرجینا وارد شد و از آزادی بیشتری برخوردار گشت. از همین زمان به الکل و قمار روی آورد و بر اثر مقروض شدن و تعهدات مالی، میان او و پدرخوانده‌اش مشاجره‌ها و اختلافاتی پدید آمد.
پو در 1826 تحصیلات دانشگاهی را ناتمام گذارد و به شعر و ادب که استعداد فراوان خود را در آن کشف کرده بود، روی آورد و از طرف پدر و مادرخوانده‌اش به سهل‌انگاری و تنبلی متهم گشت. آنان را ترک کرد و به امریکا گریخت.
در بوستون با درآمدی که از کار به دست آورد، اولین دیوان خود را به نام «تیمور لنگ و اشعار دیگر» Tamerlane and Other Poems انتشار داد. پو در قطعه‌ی تیمور لنگ که مهمترین شعر این دیوان است، اعترافات تیمور خونخوار را در شبی از زندگی شرح می‌دهد که در طی آن اسرار قلب خسته از غرور و خالی از فضائل انسانی خود را فاش می‌سازد و نقل می‌کند که چگونه میل به جهانگیری در او پدید آمد و چگونه عشق به دختری او را بر آن داشت که به فتح کشورها بپردازد تا بتواند سرانجام عشق و مقام و پیروزی را یک‌جا به بانوی خود تقدیم کند.
پو در 1827 به ارتش وارد شد و در بوستون ابتدا در زرادخانه به خدمت پرداخت، پس از آن با سمت تازه‌ای به جزیره‌ی سالیوان واقع در کارولینای جنوبی اعزام گشت. این جزیره را در قصه‌ی «سوسک طلایی» The Gold Bug وصف کرده است. پو در ضمن خدمت در ارتش اوقات فراغت را به سرودن شعری طولانی با عنوان «الاعراف» Al Aaraaf صرف کرد. این منظومه از ستاره‌ای که به همین نام کشف شده و چندی در آسمان درخشیده و ناپدید گشته بود، مایه گرفته و در آن پدید آمدن ستاره زیبا و درخشان وصف گردیده است. این شعر دوره‌ی جوانی پو از جاذبه‌های فراوان و تغزلی زیبا و خیال‌انگیز برخوردار است.

پو در 1829 به دیدار مادرخوانده‌ی خود که بر بستر مرگ افتاده بود، شتافت و هنگامی رسید که مراسم تدفین انجام گرفته بود و بر اثر تجدید دیدار با جان آلن آشتی کرد و به آکادمی نظامی وست پوینت West-pont فرستاده شد که به سبب کثرت داوطلب او را نپذیرفتند.
سپس به بالتیمور نزد عمه‌اش خانم کلم Clemm رفت و همانجا ماند و دیوان تازه‌ی تیمور لنگ، الاعراف و اشعار دیگر را به چاپ رساند که منتقدان درباره‌ی آن مقاله‌های اغراق‌آمیزی نوشتند و به این وسیله پو را به مردم شناساندند. پو در این هنگام رابطه‌ی خود را با پدرخوانده به کلی قطع کرد و از ارث او محروم شد. در تابستان این سال، یکی از روزنامه‌های فیلادلفیا یک مسابقه‌ی داستان‌نویسی ترتیب داد و پو که در بالتیمور و نزد عمه خود به سر می‌برد، نوشتن چندین داستان را آغاز کرد از آن جمله است: «دستخطی مکشوف در یک تنگ» Manuscript found in a Bottle (1833)، «قصه‌های فولیوکلاب» Tales of the Folio Club، «از نفس افتاده» Loss of Breath و مانند آن که از میان آن‌ها داستان دستخط مکشوف در یک تنگ، برنده‌ی جایزه‌ی مسابقه‌ی روزنامه‌ی فیلادلفیا گشت و توجه کندی J.P.Kennedy بنیانگذار انجمن ادبی را به خود جلب کرد و او را به مدیریت مجله‌ی ساترن لیترری مسنجر Southern Literary Messenger را که در ریچموند منتشر می‌شد، معرفی کرد.
پو همکاری نزدیکی را با این مجله آغاز کرد و تنها در یک سال سی‌وهفت مقاله‌ی تحقیقی درباره‌ی کتاب‌های امریکایی یا خارجی و نه داستان و چهار منظومه و تعداد فراوانی نقد ادبی در آن انتشار داد. خود او درباره‌ی این نقدها گفته است: «من در نقد بی‌پروا و نیرومند هستم، چه مربوط به دوستانم باشد، چه دشمنانم.» بر اثر همکاری پو شمارگان این مجله به طور ناگهانی افزایش یافت. پو در 1836 با ویرجینا کلم Virginia Clemm دخترعمه‌ی سیزده ساله خود، ازدواج کرد و در همین دوره بود که راه میخانه‌های ریچموند را پیش گرفت و به حدی در الکل غرق شد که مدیر مجله، او را اخراج کرد. از آغاز 1838 پو با همسر و مادرهمسرش در نیویورک اقامت گزید و در آنجا داستان بزرگ «سرگذشت آرتور گاردن پیم اهل نانتاکت» The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket را که در مجله‌ی مسنجر به صورت پاورقی منتشر می‌شد، به پایان رساند که داستانی است ماجراجویانه و پرحادثه با صحنه‌های وحشت‌انگیز و خیالی که تحت نفوذ رمان‌های #ژول_ورن قرار گرفته است.
پو در 1839 در فیلادلفیا با مجله‌ی جنتلمنزGentleman’s Magazine همکاری کرد. در همین سال مجموعه‌داستان‌هایش را با عنوان «قصه‌های عجیب و غریب و خیال‌انگیز» tales of the Grotesque and arabesque انتشار داد. این مجموعه که به وسیله‌ی #بودلر شاعر فرانسوی ترجمه و کمی پس از مرگ پو منتشر شد، پو را به شهرت جهانی رساند. پو در مقدمه‌ی مجموعه‌داستان‌ها از خود دفاع کرده و عقیده‌ی کسانی را که داستان‌های او را تقلیدی از آثار هوفمان دانسته‌اند، رد کرده است.
از این تاریخ پو، چندین مجله‌ی ادبی را اداره کرد و در 1845 آخرین دیوانش، «کلاغ سیاه و اشعار دیگر» The Raven and other poemsرا انتشار داد که از معروف‌ترین آثار او به شمار می‌آید.
زندگی خانوادگی پو بر اثر ابتلای همسرش به بیماری سل دگرگون شد و او در مدت بیماری ویرجینیا بر اثر زجر بسیار بیش از پیش به الکل پناهنده شد و چند قصه از جانگذارترین قصه‌هایش را منتشر کرد، از آن جمله «نقاب مرگ سرخ» The Masque of the Red Death، «گربه‌ی سیاه» The Black Cat و «قلب قصه‌گو» The Tell- Tale Heart و مانند آن که بر داستان‌نویسان فرانسه، روسیه و انگلیستان نفوذ فراوان بر جای گذاشت و در واقع مبنای داستان کوتاه جدید قرار گرفت. سرانجام ویرجینیا در ژانویه 1847 در بیست‌وپنج سالگی درگذشت.
پو پس از مرگ همسرش در اثر بیماری سل در سال ۱۸۴۷ بیش از پیش به نابه‌سامانی‌های بدنی و روانی دچار شد و به باده‌نوشی افتاد، اگرچه باز هم دراین دوره نوشته‌هایی از خود به جا گذاشت. وی در این سال‌ها منظومه‌های بسیار زیبایی سرود، از آن جمله «اولالوم» Ulalume، «ناقوس» The Bell، «الدورادو» Eldorado، «آنا بل لی» Annabel Lee و مانند آن. همچنین مقاله‌ای مهم با عنوان «یورکا» Eureka که از برجستگی و اعتباری خاص برخوردار شد، منتشر کرد. این اثر که نام دیگرش مقاله‌ای درباره‌ی عالم مادی و معنوی An Essay on the Material and Spiritual Universe است در 1848 منتشر شد که شاعر در آن از عالم مادی و ماوراءالطبیعه و اصل خلقت و سرنوشت سخن گفته است.
در 3 اکتبر ۱۸۴۹ پو را بیهوش در جوی خیابانی در بالتیمور پیدا کردند و به بیمارستان بردند. چهار روز در حال مرگ و زندگی به سر برد و هذیان گفت. از چیزهایی وهمی و شبحی بر دیوار حرف می‌زد، اما نتوانست بگوید که چه بر سر او آمده و سرانجام در 7 اکتبر ۱۸۴۹ در بیمارستان، دیده از جهان فرو بست.

اندیشه
آلن پو، نویسنده آمریکایی، در آغاز قرن 19 درجامعه ای به دنیا آمد که از نظر اجتماعی، فقر و بحران، و از نظر فرهنگی، مکتب رمانتیک در آن بیداد می‌کرد. بداقبالی آلن پو از آنجا شروع شد که درکودکی والدینش را ازدست داد و یتیم شد. آن‌ها بازیگر تئاتر سیاری بودند که از شهری به شهری می‌رفتند و شب‌ها غالباً در قهوه‌خانه‌ها و مسافرخانه‌های ارزان قیمت بیتوته می‌کردند. بعدها آلن پو به علت فشارهای روحی، تریاکی و الکلی شد و حتی یک بار دست به خودکشی زد.
در آن زمان جو ادبی و محیط فرهنگی هم غرق شبه‌روشنفکران اشراف‌زاده و بورژوازی در حال رشد بود که با تکیه بر اخلاق مزورانه‌ی مسیحیت پیوریتان هرگونه نوگرایی، برخورد انتقادی با ادب و فرهنگ را با تهمت، بایکوت، اخراج، فشار مالی و پرونده‌سازی جعلی پاسخ می‌دادند.
موضوع تمام آثار آلن پو، ریشه در مبارزه‌ی دائم او با فقر مالی دارد. او اولین نویسنده‌ی آمریکایی است که سعی نمود از طریق نویسندگی امرار معاش کند، ولی فقدان قانون تألیف تصویب شده درآن زمان سبب شد که ناشرین و مطبوعات، مطالب خارجی را مجانی ترجمه، تا نویسندگان داخلی نتوانند با آنها رقابت کنند.
آلن پو، رویای ترقی و رفاه آمریکایی را کابوس دروغینی می‌دانست و با نقدهای ادبی- فرهنگی‌اش به مبارزه با تولیدات رسمی بی‌خطر فرهنگی و مبلغین چاپلوس آن پرداخت. او به دلیل مخالفت با اطاعت کورکورانه، نه تنها از ارتش، بلکه از مطبوعات نیز اخراج شد. در آغاز او از جمله رمانتیک‌هایی بود که قیمت گزافی برای موفقیت خود پرداخت. تیراژ اولین کتاب شعرش فقط 40 عدد بود.
آلن پو درطول عمر کوتاه خود، مادر، نامادری و همسرش را از دست داد. اکثر آنان در زمان مرگ، جوان بودند. شاید به همین دلیل است که تمام قهرمانان زن او، چهره و رفتاری کودکانه و نابالغ دارند. همسر آلن پو به هنگام ازدواج 14 ساله بود و مادرش در زمان ازدواج فقط 16 سال سن داشت.
به علت شایعه‌ی ضعف‌های اخلاقی، آلن پو را در طول قرن 19 آمریکائی‌ها بایکوت کرده بودند. در سال 1875 موقع نصب سنگ قبری روی آرامگاهش، #وایتمن تنها شاعری بود که در مراسم او شرکت کرد.
پو از چهره‌های مهم تاریخ ادبیات مدرن جهان است که نماینده‌ی ادبیات آوانگارد زمان خود نیز هست. آلن پو نه تنها شاعری برجسته و داستان‌نویسی توانا بود، بلکه از مهم‌ترین نظریه‌پردازان آمریکا در زمینه‌ی ادبیات به شمار می‌رود. او به کار روزنامه‌نگاری و نقد نیز می‌پرداخت .
آلن پو پایه‌گذار داستان‌های علمی-تخیلی است. داستان‌های پلیسی او اساس داستان‌های جنایی در غرب شد. او خالق داستان‌های شبه‌علمی هم بود. داستان‌های مخوف و وحشتناک او خبر از غم و رنج و نیاز و ترس‌های روزانه‌اش می‌دهند، یعنی روزهای تیره و تاری که بار واقعیات اجتماعی اطراف بر او آوار می‌شد. آثارش معرف سفرهای خیالی او نیز هست، نمایش عکس‌العمل انسان در شرایط فوق‌العاده سخت و توان‌فرسا. او درباره‌ی کشورهای خاورمیانه نیز سفرنامه‌های رمانتیکی نوشت.
آلن پو از آخرین رمانتیک‌ها و از پیشگامان مکتب «هنر برای هنر» است. جهان‌بینی زیباشناسی او به شعار «هنر در خدمت هنر» بسیار نزدیک است. بعدها نظریه‌های زیباشناسی او بودلر و سمبولیست‌های فرانسوی را تحت تأثیر قرار داد و از طریق سمبولیست‌های فرانسه روی ادبیات سایر کشورهای اروپایی اثرگذاشت: بودلر اشعار آلن پو را به فرانسه ترجمه کرد و #مالارمه داستان‌های کوتاه او را به خوانندگان غیرآمریکایی معرفی نمود.
آلن پو می‌گوید که شعر خلاقیتی آهنگین اززیبایی است، والاترین شکل هنری شعر باید نزدیک شدن به موسیقی باشد، یعنی موسیقی نزدیک‌ترین ایدئال شعر است. در شعر، بازی واژه‌ها باید بازی آهنگ و ملودی شعر باشد. صاحب‌نظران روی جنبه موسیقی زبان شعری او غالباً هم‌نظر هستند. آلن پو تحت تأثیر اشعار #لرد_بایرون به عشق و گذر زمان جفاکار پرداخت و از نابودی زیبایی بر اثر رشد بی‌رویه‌ی علم و صنعت شکایت کرد.
او در مورد داستان کوتاه معتقد بود که باید بتوان آن را در یک نشست خواند. به نظر او کوتاهی، کیفیت و صرفه‌جویی در واژه‌ها از صفات مهم داستان خوب هستند. آلن پو در داستان‌هایش از خیال‌پردازی و واقعیت، یعنی از هر دو امکان استفاده می‌کند. او در داستان‌های خیالی‌اش به طرح موضوعات علمی و فلسفی هم می‌پردازد، و در داستان‌های وحشتناک تخیلی‌اش، خردگرایی منطقی را نیز گاهی عمده می‌کند. در داستان‌های جنایی، او به هراس‌های باستانی بشر، مانند زنده به گوری و بازگشت مردگان و امثال آن‌ها می‌پردازد. در عین حال، داستان‌های او خالی از طنز نیز نیستند.
منتقدین ادبی، او را حلقه‌ی واسط در زنجیر ارتباط بین دوره‌ی رمانتیک و مدرن در غرب می‌دانند. گرچه او رمانتیک بود، ولی خردگرایی را نیز فراموش نمی‌کرد. او همچون #بالزاک در فرانسه و #گوته در آلمان، جایگاهی در سرآغاز ادبیات مدرن آمریکا اختیار می‌کند. ضمن این که باید توجه داشت که رمانتیک بودن سال‌های نوجوانی او زیر تأثیر رمانتیک‌های انگلیس مخصوصاً #لرد_بایرون است.
به نظر او باید به استقلال هنر یعنی تشکیل قطبی در برابر جامعه با سازماندهی زیباشناسی و قوانین خاص خود، توجه شود. آلن پو یک قرن قبل از #همینگوی به مطرح کردن خشونت در ادبیات پرداخت.او به دلیل شرایط تاریخی از نظر سیاسی سنت‌گرا، و نسبت به پیشرفت و ترقی علم و صنعت بدبین بود.

آثار
از مهم‌ترین رمان‌ها و داستان‌های پو می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- در گردباد
- قتل دو نفره در
- گودال و آونگ
- یک سفر خیالی
- سوسک طلایی
- گربه‌ی سیاه
- داستان‌های شگفت‌انگیز
- قلب رازگو
- زنده به گور
- برنیس
- صندوق آمونتیلادو
- قورباغه
- لیژیا
- مرد توده
- نقاب مرگ سرخ
- قتل در خیابان مورگ
- مغاک و آونگ
- شب هزار و دوم شهرزاد
- تنها در بهشت
- بشکه
- ماسک چهره‌ی مرده‌ی سرخ
- قلب خائن
- حشره‌ی طلایی
- مردی میان جمع
- فرود و سقوط خانه‌ی اوشر

پو همچنین اشعار قابل توجهی دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

- آنابل لی
- زنگ‌ها
- شهری در دریا
- الدورادو
- قصر جن زده
- لنور
- کلاغ
- اولالوم
- ستاره و ناقوس‌ها

آثار کامل Complete Works پو در هفده جلد در 1902 به چاپ رسید.

تأثیرگذاری
ادگار آلن پو تأثیر چشمگیری بر ادبیات پس از خود گذاشت و از بنیانگذاران داستان کوتاه به مثابه‌ی یک فرم ادبی و همین طور از بنیانگذاران ژانرهای پلیسی، علمی-‌تخیلی و وحشت شمرده می‌شود. نویسندگان و شاعرانی نظیر #والت_ویتمن، #ویلیام_فاکنر، #هرمان_ملویل و #ری_بردبری، و در فرانسه #شارل_بودلر، شاعر بزرگ فرانسوی که آثار او را به فرانسه ترجمه کرد و #استفان_مالارمه و همین طور #اسکار_وایلد، #آلدوس_هاکسلی، #فئودور_داستایوسکی، #خورخه_لوئیس_بورخس و #توماس_مان از او تأثیر گرفته‌اند.
#آدورنو او را خالق هنر کامل و خیال‌پردازی برجسته می‌دانست. داستایوسکی به ثنویت سبک او در ترکیب خیال‌پردازی و واقع‌گرایی اشاره می‌کرد. بودلر می‌گوید: «افکار و جملاتی را که می‌خواستم به روی کاغذ بیاورم، آلن پو بیست سال قبل از من نوشته بود.» #ژول_ورن و #ناباکوف نیز خود را تحت تأثیر آثار او می‌دانستند. به نظر بعضی از منتقدین، ناباکوف رمان لولیتا را به تقلید از داستان‌های آلن پو نوشت. #ریلکه و #گئورگه، شاعران آلمانی‌زبان هم زیر تأثیر اشعار مدرن او قرار داشتند. بودلر و مالارمه در فرانسه، داستایوسکی در روسیه، #دیکنز، و اسکار وایلد و #برنارد_شاو در انگلیس به دفاع شجاعانه از او و آثارش پرداختند. بعضی از نقاشان قرن 19 از علاقه‌مندان آثار آلن پو بودند، زیرا او توانایی خاصی در نشان دادن و به تصویر کشاندن بخش‌هایی از روان انسان با کمک واژه‌ها داشت.