#محمدعلی_اسلامی_ندوشن در سال ۱۳۰۴ در ندوشن یزد به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را نخست در مدرسه ناصرخسرو ندوشن، سپس مدرسهی خان یزد، پس از آن به دبستان دینیاری رفت و دبیرستان را تا سوم متوسطه در دبیرستان ایرانشهر یزد گذراند.
آنگاه برای ادامهی تحصیل در سال 1323 به تهران عزیمت کرد و بقیهی دورهی متوسطه را در دبیرستان البرز به پایان رساند، سپس برای ادامهی تحصیل وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و به دریافت لیسانس توفیق یافت.
پس از آن به منظور تکمیل تحصیلات به اروپا عزیمت نمود. مدت 5 سال در فرانسه و انگلستان به اندوختههای علمی خود افزود و با گذراندن پایاننامهی دکترای خود به نام «کشور هند و کامنولث» به دریافت دکترای حقوق بینالملل از دانشکدهی حقوق دانشگاه پاریس نائل آمد.
محمدعلی اسلامی ندوشن در خانوادهای با بضاعت متوسط به دنیا آمد، پدرش خیلی زود وفات یافت و او ناگزیر شد که روی پای خود بایستد. وی از حدود 12 سالگی سرودن را آغاز کرد و پس از آمدن به تهران در دوران دبیرستان، حرفهایتر شعر میگفت. وی در این زمان بعضی از قطعه شعرها را در مجلهی سخن منتشر میکرد.
فعالیتهای اسلامی ندوشن در دوران تحصیلات در اروپا، بیشتر آشنایی با زبان فرانسه و شرکت در سخنرانیهای دانشگاه سوربن بود و به جز چند داستان کوتاه و چند قطعه شعر و پایاننامهی دکترایش چیز دیگری ننوشت.
دکتر شیرین بیانی استاد تاریخ دانشگاه تهران و نویسندهی چندین کتاب تاریخی، همسر محمدعلی اسلامی ندوشن است.
محمدعلی اسلامی ندوشن در سال 1334 پس از بازگشت به ایران ، چند سال در شغل قاضی دادگستری خدمت کرد. وی پس از ترک خدمت در دادگستری، به تدریس حقوق و ادبیات در برخی دانشگاهها و آموزشگاههای عالی، از جمله: دانشگاه ملی، مدرسهی عالی ادبیات، مدرسهی عالی بازرگانی و مؤسسهی علوم بانکی پرداخت.
در سال 1348 به دعوت پروفسور فضلالله رضا (رئیس وقت دانشگاه تهران) به همکاری با دانشگاه تهران دعوت شد و براساس تألیفاتی که در زمینهی ادبیات انتشار داده بود، جزو هیئت علمی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران قرار گرفت و تدریس نقد ادبی و سخن سنجی، ادبیات تطبیقی، فردوسی و شاهنامه، شاهکارهای ادبیات جهان در دانشکده ادبیات و تدریس تاریخ تمدن و فرهنگ ایران را در دانشکدهی حقوق برعهده گرفت و تا سال 1359 که به انتخاب خود از دانشگاه تهران بازنشسته شد، ادامه داشت.
وی اکنون در دانشکدهی ادبیات دانشگاه تهران و در مقطع دکترای ادبیات به تدریس مکتبهای ادبی جهان میپردازد.
محمدعلی اسلامی ندوشن، در شمار شاعران اندیشمند و نویسندگان توانا و برجستهای است که از سال 1327اشعارش در مجلهی سخن و برخی از مجلات دیگر انتشار یافت و مورد توجه قرارگرفت. وی در کنار فعالیتهای علمی و تحقیقی خود، از زبان شعر کمتر استفاده کرده است، اما آنچه از او چاپ و در دسترس قرار گرفته است، بسیار خوب و نمودار استعداد و ذوق سرشار و قریحت تابناک او در شعر است.
وی بیشتر اوقات خود را صرف در تحقیق آثار علمی و ادبی ایران و ترجمه آثار نویسندگان جهان کرده و آثارش در مجلات پیام نو، سخن، یغما، راهنمای کتاب و نگین چاپ شده است.
محمدعلی اسلامی ندوشن ، برخی از آثار خود را با امضای مستعار «م. دیده ور» چاپ و منتشر ساخته است. کتاب «ابر زمانه و ابر زلف» در سال 1342 به عنوان کتاب برگزیده سال از سوی انجمن کتاب انتخاب شد.
دکتر ندوشن در مدت 50 سال بیش از 45 کتاب و صدها مقاله در باب فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی به رشتهی تحریر درآورده است.
تأسیس فرهنگسرای فردوسی و انتشار فصلنامهی هستی از اقدامات او در زمینهی اعتلای فرهنگ و ادب فارسی است.
برخی از کتابهای دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن:
ماجرای پایانناپذیر حافظ
چهار سخنگوی وجدان ایران
تأمّل در حافظ
زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه
داستان داستانها
سرو سایه فکن
ایران و جهان از نگاه شاهنامه
نامهی نامور
ایران را از یاد نبریم
به دنبال سایهی همای
ذکر مناقب حقوق بشر در جهان سوم
سخنها را بشنویم
ایران و تنهاییاش
ایران چه حرفی برای گفتن دارد؟
مرزهای ناپیدا
شور زندگی (وان گوگ)
روزها (سرگذشت - در سه جلد)
پنجرههای بسته
ابر زمانه و ابر زلف
افسانهی افسون
دیدن دگرآموز، شنیدن دگرآموز (گزیدهی شعرهای اقبال لاهوری)
جام جهانبین
آواها و ایماها
ناردانهها
گفتهها و ناگفتهها
صفیر سیمرغ
آزادی مجسمه
در کشور شوراها
کارنامهی سفر چین
پیروزی آیندهی دموکراسی
ملال پاریس و گلهای بدی (گزیدهای از شعر و نثر شارل بودلر، شاعر فرانسوی قرن نوردهم است.)
بهترین اشعار لانگ فلو
آنتونیوس و کلئوپاترا
صفحهای از تاریخ ایران و یونان در بستر باستان
نوشتههای بیسرنوشت
یگانگی در چندگانگی
فرهنگ و شبه فرهنگ
هشدار روزگار
کارنامهی چهلساله
باغ سبز عشق
ارسال دیدگاه