نویسنده، خبرنگار، منتقد و نظریهپرداز ایتالیایی است که در سال 1923 به دنیا آمد و فضای انتقادی آثارش او را به مهمترین داستاننویس ایتالیا در قرن بیستم مبدل کرده است. کالوینو در سال 1985در ایتالیا درگذشت.
ایتالو کالوینو 1985ـ1923 در سانتیاگو دلاسوگاسِ کوبا به دنیا آمد پدر و مادرش هر دو گیاهشناس بودند و تأثیر آنها در طبیعتگرایی آثار این نویسنده کاملاً مشهود است. تا 5 سالگی را در کوبا زیست و سپس به ایتالیا رفت در سال 1945 به نهضت مقاومت پیوست و سپس عضو حزب کمونیست ایتالیا شد.
ایتالو کالوینو در 1947 با نوشتن پایاننامهای دربارهی جوزف کنراد در رشتهی ادبیاتِ تطبیقی فارغالتحصیل شد. در آن سالها با الیوویتورینی و ناتالیا گینزبورگ آشنا شد. این دو بعدها در زمرهی بهترین و نزدیکترین دوستان کالوینو درآمدند. مرگِ ویتورینی که از بهترین مترجمان و رماننویسان ادبیات قرن 20 ایتالیا بود و همچنین خالق 2 رمان معروف و مهمِ «گفتوگو در سیسیل» و «میخک سرخ» است در سپتامبر 1966 تأثیر ژرفی بر روحیات کالوینو گذاشت.
ایتالو کالوینو در سال 1960 به زادگاهش کوبا رفت و در سفری کوتاه در هاوانا با ارنستو چهگوارا دیدار کرد.
نویسندهی نامدار ایتالیایی در پایان دههی 1960 به همراه ویتورینی نشریهی معتبر (منابو) را منتشر کرد و عضویت در کارگاه داستاننویسی (اولیپو) را پذیرفت و از این طریق با رمون کنو نیز دوستی و آشنایی پیدا کرد. کالوینو از پایان همین دهه (60 میلادی) با حفظ سبک اصلی و طنز خاص خود روی به ادبیات علمی ـ تخیلی و فانتزی آورد داستانهایی چون مارکووالدو، کمدیهای کیهانی و شهرهای نامرئی را نوشت.
کالوینو در طول حیات ادبی خود در ژانرهای گوناگونی قلم زده است، داستان کوتاه، رمان، مقاله و رسالهی علمی و ادبی نوشته و تحقیقات فراوانی کرده است. مشخصهی بارزِ نوشتههای او از هر سنخی که باشد «کالوینویی» بودن آنهاست چرا که سبک و سیاق خاص او در تمامی آثارش به چشم میخورد.
کالوینو نویسندهای مبدع و نوآور است. خلاقیت او در قصهنویسی از موضوع داستان تا طرح و چگونگی پرداخت آن اعجابآور است. رولان بارت او را با بورخس به دو خط موازی تشبیه کرده و از کالوینو به عنوان نویسنده پُستمدرن نام میبرد. کالوینو نویسندهای است که جایی چنان روشن همهچیز را به طنز میگیرد و جایی جهانی خلق میکند. سراسر ابهام و رمز و راز و از این رو بر غنای داستان میافزاید.
شروع فوقالعادهی کتاب «اگر شبی از شبهای زمستان مسافری» گویای تسلط و توانایی او بر شیوههای داستانگویی مدرن است:
«تو داری شروع به خواندن داستانِ جدید ایتالوکالوینو میکنی، آرام بگیر، حواست را جمع کن و ....»
در سال 1950 میلادی مطالعه بر روی افسانههای ایتالیایی را آغاز میکند که حاصل آن چاپ کتاب «افسانههای ایتالیایی» و همچنین تریلوژی معروف او: ویکنت شقهشده، شوالیهی ناموجود، بارون درختنشین. اوج خلاقیت و پرواز فکری کالوینو در آثار تخیلیاش خواننده را حیران میکند. تسلط او در جمع مباحث علمی و جذابیت داستاننویسی راهها و شیوههای نوین در چشمانداز ادبیات معاصر جهان خلق کرده است.
اومبرتو اکو نویسنده و اندیشمند هموطن کالوینو در مقالهای تحتِ عنوان «نقش روشنفکران» از کتاب بارون درختنشین و پرسوناژ اصلی آن به عنوان یکی از کلیدهای مهم درک مسئولیت روشنفکران نام میبرد و مطالعهی آثار کالوینو را به همه توصیه میکند.
خوشبختانه غالب آثار مهم این نویسنده به زبان فارسی ترجمه و منتشر شدهاند.
آثار او ازین قرار است:
داستانی
• 1947 راه لانهی عنکبوت
• 1951 شوالیهی ناموجود
• 1951 ویکنت دوشقه یا «ویکنت دو نیمشده» در فارسی ویکنت شقهشده، مترجم: بهمن محصص
• 1952 مورچهی آرژانتینی، مترجم: شهریار وقفیپور، ناشر: انتشارات کاروان
• 1956 افسانههای ایتالیایی، مترجم: محسن ابراهیم، ناشر: نیلا
• 1957 بارون درختنشین، مترجم: مهدی سحابی، ناشر: نگاه
•1959 سهگانهی «نیاکان ما» (شامل شوالیهی ناموجود، ویکنت شقهشده و بارون درختنشین)
• 1963 مارکو والدو
•1965 کمدیهای کیهانی، مترجم: موگه رازانی، ناشر: کتاب نادر
• 1967 تی صفر
•1969 کاخ سرنوشتهای متقاطع
• 1972 شهرهای نامرئی
• 1979 اگر شبی از شبهای زمستان مسافری، مترجم: لیلی گلستان، ناشر: آگاه
• 1983 آقای پالومار
• 1382 شاه گوش میکند ترجمه: فرزاد همتی و محمدرضا فرزاد انتشارات مروارید
غیر داستانی
شش یادداشت برای هزارهی بعدی
چرا باید کلاسیکها را خواند، ترجمهی آزیتا همپارتیان، انتشارات کاروان
ارسال دیدگاه