این روزها که سرگرمی بیشتر افراد مطالعه صفحات فضای مجازی و شبکههای اجتماعی است، کتاب و کتابخوانی در گوشهای دنج ماهیت خود را حفظ کرده و حسابی مظلوم واقع شده است.
البته از حق نگذریم افرادی هستند که هنوز مطالعه میکنند که شاید شامل دانش آموزان، دانشجویان، اساتید و ... شوند و حتی اگر از نسخههای کاغذی استفاده نکنند نسخه الکترونیکی آنها را مطالعه میکنند.
اما مطالعه این یار مهربان ویژگیها و فواید خارق العادهای دارد که هر کسی آن را نمیداند وگرنه این طور طرد نمیشد، بر همین اساس میخواهیم تا شما را با فواید عجیب و غریب کتاب و کتابخوانی آشنا کنیم، پس با ما همراه باشید.
کتابخوانی
انسانها از کتاب خواندن هدفهای مختلفی دارند عدهای بخاطر تحصیل یا بخاطر شغل و یا بعنوان گذراندن وقت این کار را انجام میدهند، ولی در حقیقت مطالعه کتاب از کارهایی است که منفعتهای بسیاری برای سلامتی دارد.
اگر کار روزمره شما کتاب خواندن نیست حداقل بعنوان گذران وقت از آن استفاده کنید، مثلا همانطور که تلویزیون میبینید، فیلم نگاه میکنید، قسمتی از وقت خود را نیز به کتاب اختصاص بدهید.
آنهایی که عاشق کتاب هستند سعی میکنند با بقیه آدمها اتصال کتابی پیدا کنند، مثلا به دیگران کتاب توصیه کنند و اغلب هم از کتابخانه خودشان، کتاب قرض میدهند. طبیعی هم هست که وقتی موضوعی باعث حس خوبی در شما میشود، بخواهید این حس خوب را به دیگران انتقال دهید و آنها را در خوشیتان شریک کنید.
فواید کتاب و کتابخوانی
افزایش آرامش و کاهش استرس
اگر در زندگی روزمره استرس زیادی را تجربه میکنید، کتاب بخوانید.
تحقیقات انجامشده در سال ۲۰۰۹ در دانشگاه ساسکس (Sussex) نشان داد که مطالعه کردن، مؤثرترین روش برای مقابله با استرس است.
کتاب خواندن حتی از فعالیتهای محبوبی مانند گوش دادن به موسیقی، لذت بردن از یک فنجان چای یا قهوه و قدم زدن، در حفظ آرامش هنگام مواجهه با مشکلات و مقابله با استرس بسیار مؤثرتر است.
نتایج این تحقیقات با ارزیابی ضربان قلب و تنشهای عضلانی مورد بررسی قرار گرفته بود. شرکتکنندگان در این پروژهی تحقیقاتی تنها ۶ دقیقه بعد از شروع به خواندن و ورق زدن کتاب، آرامش را احساس میکردند.
یکی از محققان این پروژه، دکتر دیوید لویس (David Lewis) در گفتگو با تلگراف اعلام کرد:
«فرقی نمیکند که چه کتابی را برای خواندن انتخاب کنید، زمانی که غرق در ماجرا و موضوع کتاب میشوید، از دنیای نگرانیها و استرسهای روزمره فاصله میگیرید و زمانی را برای کشف تخیلات و دنیای نویسنده صرف میکنید.»
فرقی نمیکند که چقدر یا چرا استرس دارید، غرق شدن در دنیای یک کتاب خوب، حال و هوای شما را عوض میکند. یک رمان خوب شما را به دنیای دیگری میبرد و یک مقالهی درگیرکننده و جذاب، حواس شما را از مشکلات و ناراحتیهای فعلیتان پرت میکند و موجب آرامش میشود.
تقویت ذهن و حفاظت از آن
طبق تحقیقاتی که در مجلهی آنلاین نورولوژی (Neurology) منتشر شده است، خواندن کتاب در تمام طول عمر باعث میشود که مغز در سنین پیری، توانایی خود را حفظ کند. این تحقیق روی ۲۹۴ شرکتکنندهای صورت گرفته بود که همگی در میانگین سنی ۸۹ سال از دنیا رفتند. نتایج تحقیقات ثابت کرد روند کاهش قدرت حافظهی کسانی که در طول عمر خود فعالیتهای تحریککنندهی ذهن مثل کتاب خواندن را بهطور مرتب انجام میدادند، بسیار کمتر از کسانی است که چنین فعالیتهایی را در برنامهی روزانهی خود نگنجانده بودند.
همچنین این تحقیقات نشان داد کسانی که در طول زندگی خود فعالیت ذهنی داشتند، ۳۲ درصد کمتر از دیگران با مشکلات ذهنی در دوران پیری مواجه میشوند. سرعت کاهش توانایی مغز و حافظه در کسانی که فعالیت ذهنی ندارند، ۴۸ درصد بیشتر است.
یکی از محققان این پروژه به نام رابرت ویلسون (Robert. S. Wilson) از مرکز پزشکی دانشگاه راش (Rush University) شیکاگو در مطلبی عنوان کرد:
«تحقیقات ما نشان داده است که بهکار گرفتن مغز از طریق فعالیتهای ذهنی در تمام طول زندگی از کودکی تا دوران پیری، برای سلامت مغز در دوران پیری بسیار ضروری است. با توجه به این مطلب، ما نباید تأثیر کارهای روزمره مثل خواندن و نوشتن را بر خود، فرزندان و والدینمان، نادیده بگیریم.»
تحریک ذهنی و پیشگیری از آلزایمر
تحقیقات نشان داده است که تحریک ذهن و فعال نگه داشتن آن با تکنیکهای تقویت حافظه، روند ابتلا به آلزایمر و زوال عقل در سنین بالا را کند میکند یا حتی از آن پیشگیری میکند.
فعال نگهداشتن مغز مانع کاهش قدرت آن میشود. مغز هم مثل سایر عضلات بدن برای اینکه سالم و قوی بماند نیاز به تمرین دارد.
علاوهبر کتاب خواندن، درست کردن پازل، بازیهای کامپیوتری و بازیهای فکری مثل شطرنج، تأثیرات مثبت خود را در تحریک ذهن ثابت کردهاند.
طبق تحقیقات منتشرشده در مجلهی علمی PNAS در سال ۲۰۰۱، بزرگسالانی که فعالیتهای درگیرکنندهی مغز مثل کتاب خواندن و حل معما انجام میدهند، کمتر به بیماری آلزایمر مبتلا میشوند. البته محققان، این رابطه را رابطهی پیوستگی میدانند نه علت و معلول.
در توضیح این تحقیقات آمده است:
«این نتایج به این دلیل بهدست آمده است که عدم فعالیت مغز یکی از عوامل ایجاد آلزایمر یا انعکاس تأثیرات پنهان این بیماری است.»
دکتر رابرت فریدلند (Robert P. Friedland) از محققان این پروژه در گزارش به USA Today اعلام کرده است:
«مغز هم عضوی مانند سایر اعضای بدن است و با توجه به استفادهای که از آن میشود، پیر و فرسوده خواهد شد. همانطور که فعالیتهای فیزیکی باعث قویتر شدن قلب، عضلات و استخوانبندی میشود، فعالیتهای ذهنی هم مغز را در برابر بیماریهای مربوطه، مقاوم میکند.»
داشتن خواب راحت
بسیاری از متخصصانِ اختلالات خواب، توصیه میکنند که یک برنامهی روزانه برای کاهش استرس و آماده شدن برای خواب در نظر بگیریم و کتاب خواندن یکی از بهترین روشها برای مقابله با اختلالات خواب است.
لامپهای پرنور و نور ساطعشده از وسایل الکترونیکی این پیام را به مغز میفرستند که زمان بیداری است و موقع خواب فرا نرسیده است؛ بنابراین به جای خواندن پیدیاف در لپتاپ، کتابی را زیر نور ملایم مطالعه کنید تا در کمتر از ۳۰ ثانیه به خواب بروید.
افزایش همدلی
همدلی یا هماحساسی درک احساس و فهم تجربهی حسی دیگران که با قراردادن خود در جایگاه آنها حاصل میشود.
طبق تحقیقات منتشرشده در مجلهی PLOS ONE، غرق شدن در داستانها و افسانهها، میتواند همدلی و هماحساسی را در فرد تقویت کند.
این تحقیقات در قالب دو آزمایش انجام گرفت و نتایج آن نشان داد کسانی که تحت تأثیر یک کتاب قرار گرفته بودند، همدلی بیشتری نسبت به دیگران احساس میکردند.
محققان این پروژه در گزارشهای خود اعلام کردند:
«نتایج بهدست آمده از دو مطالعهی تجربی نشان داد که پس از یک هفته خواندن داستانهای تخیلی نویسندگانی مانند آرتور کانن دویل (Arthur Conan Doyle) یا ژوزه ساراماگو (José Saramago)، مهارتهای هماحساسی در افراد به شکل چشمگیری افزایش یافته است.
مقابله با افسردگی با مطالعهی کتابهای خودیاری
مطالعهی کتابهای خودیاری یا Self-help میتواند نقش مؤثری در بهبود زندگی افراد داشته باشد.
یک تحقیق در مجلهی PLOS ONE منتشر شده است که نشان میدهد خواندن کتابهای خودیاری یا کتابدرمانی، همراه با جلسات حمایتی که نحوهی استفاده از کتابها را توضیح میدهد، پس از یک سال موجب کاهش سطح افسردگی میشود.
کریستوفر ویلیامز (Christopher Williams) از دانشگاه گلاسکو درمورد این تحقیقات به بیبیسی اعلام کرد:
«ما در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدیم که مطالعهی چنین کتابهایی، تأثیرات بالینی قابل توجهی در روند بهبود افسردگی دارد و یافتههای ما بسیار دلگرمکننده هستند. افسردگی باعث تضعیف انگیزهی افراد میشود و این باور را ایجاد میکند که تغییر برای چنین افرادی غیرممکن است.»
ارسال دیدگاه