در سال‌های اخیر ادبیات شاخصی نداشته‌ایم

این داستان‌نویس در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره‌ی دلایل استقبال از ادبیات ترجمه گفت:

به نظرم باید درباره‌ی این موضوع به گونه‌ای دیگر سخن گفت و باید این سؤال را پرسید که چرا از ادبیات ایرانی اصلاً استقبال نمی‌شود. اگر بخواهم به این سؤال پاسخ دهم، باید به چند دلیل اشاره کنم؛ باید بگویم تجربه‌ی زیسته‌ی نویسنده‌ی ایرانی کم است. همچنین موضوعی که حتا در کتاب‌های خوب ما دیده نمی‌شود، این است که تبلیغ برای کارهای فارسی از کارهای فرنگی کم‌تر است. مترجم وقتی کتابی را ترجمه می‌کند که مشهور است، تبلیغ پشت این کتاب به زبان فارسی هم می‌آید.
دلیل دیگر این است که ادبیات ترجمه کیفیت بهتری به نسبت ادبیات فارسی دارد. در چند سال اخیر ما نتوانسته‌ایم نویسنده و یا ادبیات شاخصی ارائه کنیم.

چنگیزی همچنین عنوان کرد:

ما نویسنده‌ی حرفه‌یی نداریم. نویسندگان ما به دلیل درآمد کم نمی‌توانند شش‌دانگ تمام حواس‌شان را صرف نوشتن کنند. اما نویسندگانی که آثارشان در ایران ترجمه می‌شود، نویسندگانی حرفه‌یی هستند. از سوی دیگر، رمان و ادبیات در ایران موضوع جدید و تازه‌ای است و از غرب وارد شده و طول می‌کشد در ایران جا بیفتد. هرچند من معتقدم از نویسندگان موجود،‌ نویسندگان خوبی در آینده معرفی خواهند شد. مثال من ادبیات روسیه است که با وجود تازه‌کار بودن، #داستایوفسکی و #تولستوی را معرفی کرد.
ممیزی هم می‌تواند در این شرایط مؤثر باشد، اما من کارهایی را هم که ممیزی نشده است، دیده‌ام. این آثار چندان هم درخور نبوده‌اند، یعنی اگر ممیزی هم نباشد، آثار ما تقریباً در همین سطح است و نمی‌توان گفت آثاری که منتشر نشده‌اند، شاهکارند. همچنین در فضای ممیزی کارگردانی چون #اصغر_فرهادی فیلم خوب ساخت.

او در ادامه درباره‌ی دلایل تنوع کم آثار ایرانی، به کم بودن تجربه‌ی زیسته‌ی نویسندگان ما اشاره و اظهار کرد:

این فضاهای محدود و تجربه‌ی زیسته‌ی کم از مطالعه‌ی کم نویسندگان ما و زندگی‌های ما که درگیر روزمرگی محض است، می‌آید. نویسندگان ما یا زندگی کارمندی دارند یا روزنامه‌نگاری؛ حالا این زندگی را با زندگی #مارکز و #یوسا و #همینگوی مقایسه کنید.

او همچنین درباره‌ی وضعیت آثاری که در ایران ترجمه می‌شوند، گفت:‌

من معتقدم اکثر کارهایی که در ایران ترجمه می‌شود، چندان از نظر ادبی بار ما را بالا نمی‌برد. مترجمان از لحاظ ادبی چیز زیادی نمی‌دانند و ادبیات را نمی‌شناسند. مترجمان قدیمی که نگاه ادیبانه و هنرمندانه به ترجمه داشتند، نیستند و مترجمان اکنون تنها زبان متن را به فارسی درمی‌آورند و از ادبیات چندان دانشی ندارند و انتخاب‌های آن‌ها بیش‌تر بر اساس فروش است و نه چیز دیگر.