جستارهایی در شرح معانی پنهان نمادها

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «نمادها و نشانه‌ها؛ جستاری در معانی پنهان نمادها» نوشته ت. ا. کنر، ترجمه‌ای است با تلخیص از فصولی از کتاب «نماد‌ها و معانی پنهان» نوشته «ت.ا.کنر» که مطالعه آن می‌تواند برای علاقه‌مندان ورود به دانش نظری نشانه‌شناسی در سطح فرهنگی، هنری و جامعه‌شناسی مفید باشد و به عنوان یک کتاب پایه مورد مداقه قرار گیرد.

در بخش ابتدایی کتاب گریزی به پیشینه مفهوم نشانه‌شناسی زده شده و با اشاره به اینکه علائم، نشانه‌ها و نمادها معانی خود را به شیوه‌های مختلف به ما انتقال می‌دهند؛ نمادها حاصل پیوند یک یا چند نوع تجربه، فرهنگ و دانش بشری معرفی می‌شوند که اگرچه در گذشته‌های دور ریشه دارند، اما بخشی از تجربه‌های روزانه انسان به شمار می‌روند و زمینه‌ای برای درک بهتر فرضیه‌ها و یافته‌ها را فراهم می‌کنند. کتاب متذکر می‌شود نمادها قادر به انتقال پیامی صحیح میان اقوام مختلف با وجود تضاد فرهنگی میان آنها هستند و اساس پدیدارشدن نماد‌ها و تکرار آنها در فرهنگ‌های مختلف، معنابخشی به تصورات آدمی است.

همچنین در این بخش درباره اهمیت نشانه‌شناسی نماد‌ها می‌خوانیم: «نماد‌ها در سامان‌بخشیدن به زندگی، بیش از حد تصور توانایی دارند. با مرور گذشته و نگاه اجمالی به زندگی حال درمی‌یابیم که نماد‌ها در تمام وقایع ساده زندگی و امور درونی انسان جریان دارند و آشنایی با آنها درک بهتری از این هستی پیچیده و تودرتو فراهم می‌سازد. نماد‌ها، نشانه‌هایی هستند که به شکلی گسترده مورد قبول عموم مردم از فرهنگ‌های مختلف‌اند و از این بابت که شکلی از تفکر بدون کلمه و گفتار هستند، قابل توجه و تامل‌اند. از طرف دیگر، مطالعه نماد‌ها، پیوندهای دیرین انسان را با طبیعت، اساطیر و باورهای دینی گوشزد می‌کند.»

نویسنده در فصل هنر که به بررسی نمونه‌هایی از آثار هنری در سبک‌ها و دوره‌های مختلف هنر و مفاهیم نمادین آنها پرداخته می‌گوید که در شیوه‌های مختلف توصیف و بیان واقعیت، این درک وجود دارد که هنرمند واقعیت را تعریف نمی‌کند، بلکه بخشی از آن را به تصویر می‌کشد و هنر نمادی‌ترین شیوه بیان است. بنا به تعریف او یک عکس رنگی به همان اندازه واقعی است که یک اثر هنری واقعی می‌کند(بخشی از واقعیت است) چراکه عکس نیز این پیام را می‌رساند که یک شیء یا شخص برای لحظه‌ای در شرایط نوری معین از زاویه‌ای خاص چگونه به نظر رسیده است. بنابراین تصاویر هیچ‌گاه نتوانسته‌اند و نمی‌توانند کل سوژه را نمایش دهند. همچنین در آن دسته از سبک‌های هنری که با رئالیسم وجه اشتراکی ندارند هر یک از عناصر موجود در قاب می‌تواند نمادی از مفاهیم مختلف باشد.

کتاب «نمادها و نشانه‌ها؛ جستاری در معانی پنهان نمادها» علاوه بر متن؛ هفتاد عکس از موضوع‌ها و آثار هنری نگهداری‌شده در موزه‌ها را شامل می‌شود که با تحلیل‌هایی کوتاه، به خاستگاه الهام و شکل‌گیری اثر، نیت و تفکر هنرمند و رمزگان معانی و مفاهیم نهفته در آن همراه شده است. از جمله آثاری از پابلو پیکاسو، میکل آنژ، لئوناردو داوینچی، جوتو دی بوندونه، فرانسیسکو گویا، گاسپار دیوید فردریچ، جیان لورنزو برنینی، پیتر پل روبنس، یوهانس ورمیر، دوناتلو، جیوانی پیرانسی و ویکتور دنی.

سرفصل‌های کتاب نیز عبارتند از: هنر، معماری، محیط، قدرت، نمادهای رمزگونه و شالوده.

کتاب «نمادها و نشانه‌ها؛ جستاری در معانی پنهان نمادها» نوشته ت. ا. کنر با ترجمه کیارنگ علایی در ۱۶۰ صفحه و شمارگان ۱۰۰۰ نسخه از سوی انتشارات کتاب پرگار منتشر شده است.