کتابفروشی خوب چه مکانی است؟

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از دیهندو، ماه گذشته پریماوادا گوپال استاد زبان انگلیسی دانشگاه کمبریج از انتشار کتابش با عنوان مقاومت در برابر استعمار و نفاق انگلیسی خبر داده بود ولی چیزی که باعث خبرساز شدن انتشار این کتاب شده بود پیام توئیتری استاد دانشکده ادبیات بود. وی در تاریخ 25 ژوئن طی پیامی توئیتری نوشته بود که تنها حاضر است کتابش را در کتابفروشی‌های مستقل بفروشد. ظاهراً مخاطب اصلی این پیام توئیتری سایت‌های فروش کتاب و در راس آنها فروشگاه آنلاین آمازون بود.

مسئله نگرانی تعطیلی کتابفروشی‌های مستقل در مقابل امپراطوری وسیع آمازون چیز تازه‌ای نیست و تقریباً یک دهه از آن می‌گذرد ولی هنوز بسیاری از چهره‌های ادبی و دانشگاهی نگران تعطیلی کامل کتابفروشی‌ها هستند. در زمانی که بسیاری از نویسندگان به هر وسیله‌ای دوست دارند کتاب خود را بفروشند، پیام‌هایی این چنینی در حمایت از کتابفروشی‌ها ارزشمند است. گوپال می‌گوید کتابفروشی‌ها مکان‌هایی هستند که فرهنگ جامعه را می‌سازند و تفکر انسان‌ها بر اساس آنها شکل می‌گیرد.

لوئیس بازبی شاعر و نویسنده آمریکایی در کتابش با عنوان کتابفروشی با چراغ زرد درباره سانسور کتاب‌ها در کشورهای مختلف نوشته است و اعتقاد دارد این مکان به شرطی قابل احترام است که بتواند به وظیفه خود در قبال مردم و آزادی بیان و اندیشه کمک کند. این نویسنده آمریکایی که خودش سابق بر این یک کتابفروشی را در شهر سانفرانسیسکو اداره می‌کرد، در کتابش نوشته است: در طول تاریخ همواره کتابفروشی‌ها اساس آزادی اندیشه را در جوامع بر عهده داشتند. در صورتی که این مکان بتواند به وظیفه خود در مبارزه با سانسور عمل کند، در آن صورت است که ارزش حفظ شدن دارد. وقتی یک کتابفروشی بتواند تنها به سود و زیان خود فکر نکند و بیشتر به سود و زیان تفکر جامعه بیندیشد، آن وقت است که این مکان تبدیل به مهمترین قسمت تولید فرهنگ در جامعه خواهد شد. بازبی در کتابش به کتابفروشی شکسپیر در شهر پاریس اشاره می‌کند که یکی از پایه‌گذاران انقلاب کبیر فرانسه بود.

هنری هیچینگ نویسنده و عضو انجمن منتقدان ادبی بریتانیا نیز کتابی با عنوان دنیا از منظر کتابفروشی‌ها نوشته است که همین نظر را درباره کتابفروشی‌ها دارد. از نظر او کتابفروشی مکانی است که بتواند به رسالت انسان برای نگهداری فرهنگ عمل کند. بسیاری از کتابفروشی‌ها در طول تاریخ تنها مکان‌هایی برای مطالعه کتاب بودند و حتی افرادی بارها برای خواندن یک کتاب تکراری به این مکان مراجعه می‌کردند ولی همین مراجعه زمینه ایجاد فرهنگ متعالی بشریت را فراهم کرده است. خیلی‌ها کتابهایی که حتی در خانه داشتند را در کتابفروشی دوباره مطالعه کرده‌‌اند و این نشان می‌دهد که کتاب را باید در کتابفروشی یا کتابخانه خواند.

خورخه کاریون نویسنده اسپانیایی در کتابش با عنوان کتابفروشی‌ها نگاهی مختصر به تاریخچه کتابفروشی‌ها در جوامع مختلف پرداخته است و اعتقاد دارد هر کتابفروشی نسخه کوچکتر و فشرده جهان است که همه چیز در آن پیدا می‌‌شود. وی می‌نویسد: در هیچ جای دنیا نمی‌توانید دو کتابفروشی پیدا کنید که مثل هم باشند و کتاب‌هایی شبیه هم به مخاطب خود عرضه کنند. این مکان‌ها شبیه دنیاهای متفاوتی هستند که هر کدام زمین و آب و هوای مستقل خود را دارند و تجربه‌های متفاوتی نیز به مشتریان خود ارائه می‌کنند در غیر این صورت آن کتابفروشی‌ها محکوم به فنا هستند.